"Twarz męska, brutalna..Brutalna! Ale męska.. Niewolnico, klęknij na kolana! Oj, nie zaznasz ty dzisiaj litości od swojego Pana - Szatana! Paździocha Mariana.." Marian Paździoch
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Wynajmę łódkę w Paryżu w celach wędkarskich i turystycznych
Kliknij w obrazek żeby zobaczyć szczegóły
Na tym forum dowiecie się jak złowić suma, jaki potrzebujecie sprzęt do tego celu, jakich metod najlepiej użyć do łowienia tej ryby, a także zobaczycie duże sumy łowione przez naszych użytkowników, rekordowe sumy w Polsce i na świecie i wiele innych informacji dotyczących Suma Europejskiego i nie tylko. Zapraszamy wszystkich do zarejestrowania się i aktywności na Naszym Portalu.
|
Atlas Ryb
|
|
|
Offline |
Dodany dnia 17 lutego 2011 23:18
|
 Weteran  Postów: 741 Data rejestracji: 27.08.10 |
SUM - Silurus glanis Budowa zewnętrzna: Silnie wyciągnięte, bezłuskie, pokryte śluzem ciało. Głowa szeroka, grzbieto-brzusznie spłaszczona. Trzon ogonowy silnie ścieśniony w płaszczyznach bocznych. Otwór gębowy duży, końcowy. Szczęki z gęstymi, szczotkowatymi, drobnymi zębami. Na górnej szczęce 2 bardzo długie wąsy. Na spodniej stronie głowy 4 znacznie krótsze wąsy. Linia boczna pełna. Płetwa grzbietowa bardzo mała, licząca 3-5, odbytowa zaś 84-92 promieni. Jest ona bardzo długa i łączy się z płetwą ogonową. Pierwszy promień płetwy piersiowej jest pogrubiony, spiczasty i na tylnej krawędzi ma piłkowany grzebień. Pęcherz pławny otwarty. Grzbiet niebieskawoczrniawy, brązowy lub zielonkawy. Boki jaśniejsze, ciemno marmurkowate. Strona brzuszna brudnobiała z czerwonawym poblaskiem. Przeciętna długość wynosi 100 do 200 cm, maksymalna 300 cm (150 kg). Według dawnych przekazów sumy osiągały wiek ponad 100 lat. Pozostawmy to bez komentarza, jednak pewnym jest, że ryba ta dożywa kilkudziesięciu lat. Występowanie: Ciepłe jeziora, starorzecza i duże rzeki o miękkim podłożu, w Europie Środkowej i Wschodniej. Rzadko spotykany w Danii. Nie występuje na zachód od Renu, brak go na Półwyspie Iberyjskim i we Francji (z wyjątkiem Doubs), we Włoszech i południowo-zachodniej części Półwyspu Bałkańskiego oraz dopływach Oceanu Lodowatego Północnego. Liczny w zlewisku Bałtyku i Morza Czarnego, gdzie spotykany bywa również w wodach słonawych. Tryb życia: Nocą aktywna, dzień spędzająca w ukryciu, ryba denna (głębokie jamy pod brzegami, zatopionymi pniami drzew i wśród roślinności wodnej). Zimą ciągnie w głębokie, zaciszne miejsca. W tym okresie nie przyjmuje pokarmu. Młode ryby bardziej towarzyskie, dorosłe osobniki wiodą samotny tryb życia. Tarło - od maja do lipca w wodzie o temperaturze nie niższej niż 18°C, stąd w północnych rejonach występowania tarło dobywa się w lipcu i sierpniu. W płytkim, silnie porośniętym roślinnością miejscu samiec formuje swym ciałem rodzaj gniazda (nieckę) z utworzonym z roślin niskim wałem. Składana jest tutaj, nierzadko przez kilka samic, kleista, jasnożółta, duża ikra o średnicy 3 mm (około 30 000 sztuk na kilogram ciężaru ciała samicy). Okres inkubacji wynosi 3-10 dni. Samiec opiekuje się ikrą i wylęgiem. Wylęgające się podobne do kijanek larwy mają długość około 7 mm. Przyczepiają się do gniazda i spoczywając bez ruchu wchłaniają zawartość woreczka żółtkowego. W pierwszym roku, w ciepłych rejonach swego występowania osiągają ciężar 300 g i mierzą 20 cm. Samce rosną szybciej i już w wieku 2-3 lat uzyskują dojrzałość płciową. Samice dopiero jako 3-5-letnie ryby. Odżywianie: W młodości plankton i małe zwierzęta denne. Rośnie bardzo szybko. Osiągnąwszy długość 30 cm odżywia się małymi rybami. Później jego pokarmem stają się ryby większe (miętus, leszcz, węgorz). Nie gardzi również żabami, traszkami, rakami, ptactwem wodnym i małymi sskami (piżmaki, myszy). W wieku dorosłym jest groźnym drapieżnikiem. Uwagi: W zlewisku Morza Czarnego, Azowskiego, Kaspijskiego oraz Jeziora Aralskiego sum odgrywa znaczenie gospodarcze. Czasami ikra jego mieszana jest z ikrą jesiotra i sterleta i przyrządzana jako kawior. Z pęcherza pławnego wyrabiany jest rybi klej. Amur biały - Ctenopharyngodon idella  Budowa zewnętrzna: Ciało silnie wyciągnięte, podobne do ciała klenia. Pysk tępy, zagłębiony pomiędzy otworami nosowymi. Otwór gębowy lekko dolny, pozbawiony wąsów. Partie brzuszne zaokrąglone. Łuski duże, 42-45 wzdłuż linii bocznej, poniżej linii bocznej 5 rzędów łusek, w odróżnieniu od klenia, który ma ich tylko 3-4. Płetwa grzbietowa z 10, a odbytowa z 11 promieniami. Pierwsze trzy promienie pojedyncze, nie dzielone. Zęby gardłowe, dwurzędowe, na brzegach skośnie ścięte, bocznie ścieśnione i piłkowato pofałdowane, (1)2.(4).2. Grzbiet ciemnozielony do czarnozielonego. Boki jaśniejsze, zielonkawe. Łuski ciemno obramowane (tworzą wzór siatki). Maksymalna długość 120 cm. Występowanie: Spokojne, głębokie rzeki i jeziora Równiny Chińskiej (optymalna temperatura wody 22-26°C). Trudno jest dokładnie ustalić obszar pierwotnego występowania tego gatunku, gdyż już od X wieku byt on sztucznie hodowany w Chinach i wsiedlany do wielu wód. Do Polski ryba ta sprowadzona została po raz pierwszy w 1964 roku, do Republiki Federalnej Niemiec trafiła w roku 1965. Obecnie jest szeroko rozpowszechniona w całej Europie. Tryb życia: Amur biały znosi wprawdzie niskie temperatury wody, jest jednak typowo ciepłolubnym gatunkiem. W Chinach, w rzece Jangcy, dojrzałość płciową uzyskuje już w 4 i 5 roku życia (w wodach chłodniejszych dopiero w 6-8 roku). Ikra składana jest w silnym prądzie wody ponad żwirowym podłożem, Okres inkubacji pelagicznie spływających z prądem rzeki jaj wynosi 32-40 godzin (przy temperaturze wody 27-29°C). Odżywianie: Młode ryby odżywiają się początkowo drobnymi organizmami zwierzęcymi. Kiedy osiągną długość 6-10 cm przechodzą na pokarm roślinny. Ich przewód pokarmowy wydłuża się, przekraczając 2-2,5-krotnie długość ciała. Boleń - Aspius aspius  Budowa zewnętrzna: Długie, wyciągnięte, bocznie nieco spłaszczone ciało. Głowa spiczasta, oczy małe. Szeroki, końcowo położony otwór gębowy. Nieco wysunięta szczęka dolna ma na końcu garbikowate zgrubienie, chowające się we wgłębieniu szczęki górnej. Łuski małe, 64-76 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 10-11 promieni, w odbytowej 15-18. Krawędź płetwy odbytowej sierpowato wcięta. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5-5.3. Ubarwienie grzbietu oliwkowozielone z niebieskawym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółto lśniące. Strona brzuszna srebrzyście biała. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa są czerwonawe. Długość 50-75 cm, maksymalnie 120 cm (ciężar 12 kg). Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy bolenia to....... rap, rapa, bielec, fat, bolonek, fatynka a także bolonek. Występowanie: W wodach płynących, w większych jeziorach i zatokach od Europy Środkowej po Ural i Morze Kaspijskie. Występuje również w południowej Skandynawii. Podgatunek Aspius aspius taeniatus jest rybą wędrowną, żyjącą w południowych rejonach Morza Kaspijskiego. Blisko spokrewnionym gatunkiem jest Aspius vorax występujący na terenie Syrii w górnym dorzeczu Eufratu. Tryb życia: Młode ryby żyją w małych stadkach, w pobliżu brzegów. Rosnąc stają się coraz bardziej samotnikami, trzymającymi się nurtu rzeki. Tarło od kwietnia do czerwca, U samców występuje wysypka tarłowa. Bolenie żyjące w jeziorach i przymorskich zalewach wstępują na tarło do wpadających doń rzek. Złożenie ikry poprzedzone jest gwałtowną gonitwą i zalotami samca i samicy. Jaja składane są na żwirowatych ławach w silnym prądzie wody. Samica o ciężarze 2-3 kg złożyć może 80 000-100 000 ziaren ikry, która przyczepia się do kamieni. Okres inkubacji wynosi 10-17 dni. Dojrzałość płciową uzyskują w 4-5 roku życia. Odżywianie: W okresie młodzieńczym - różne gatunki drobnych, zwierzęcych organizmów. W wieku starszym - ryby, żaby, ptaki wodne i małe ssaki (gryzonie). Brzana - Barbus barbus  Budowa zewnętrzna: Ciało wyciągnięte, smukłe, słabo wygrzbiecone o prawie prostej linii brzucha. Pysk ryjkowaty, wydłużony. Otwór gębowy dolny z grubymi, mięsistymi wargami, na krawędzi wargi górnej znajdują się cztery wąsiki. Łuski średniej wielkości, 55-65 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa krótka z 11-12 promieniami. Pierwszy jest najdłuższy i pogrubiony, na tylnej krawędzi piłkowany. W krótkiej płetwie odbytowej znajduje się 8 promieni. Płetwa ogonowa rozwidlona. Zęby trójrzędowe, 2.3.5-5.3.2. Ubarwienie grzbietu zazwyczaj brązowe do zielonoszarego. Boki jaśniejsze, złociście lśniące. Strona brzuszna biaława, często z czerwonawym połyskiem. Wszystkie płetwy szarozielone; piersiowe, brzuszne, odbytowa oraz dolny płat płetwy ogonowej czerwonawo podbarwione. U tego gatunku spotykana jest odmiana o pomarańczowożółtym zabarwieniu ("złota brzana"). Długość 30-50 cm, maksymalnie 100 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy brzany to... barwena, brama, barbuna, barwanka, barwin, silawa, parna dulska, brynka, brząska, śliz, siulawa, maren, marena, meryna a także kowbel. Występowanie: Dobrze natlenione, czyste wody płynące o piaszczystym lub żwirowym podłożu (w rzece - kraina brzany). Często trzyma się poniżej przegród, śluz młyńskich oraz w pobliżu filarów mostów. Występuje w południowo-zachodniej Anglii, we Francji, na północ od Alp, po zlewisko Morza Czarnego. Brak jej w Irlandii, Szkocji, Danii i Skandynawii. Tworzy trzy podgatunki: Barbus barbus gallicus (dorzecze Garonny - Francja), Barbus barbus macedonicus (Dalmacja, Yardar) i Barbus barbus thessalus (Tesalia). Tryb życia: Stadna, przydenna ryba, przebywająca w ciągu dnia w strefie silnego prądu wody; aktywna również nocą. Tarło od maja do lipca. W tym okresie u samców pojawia się silna wysypka tarłowa, występująca w postaci białych, perełkowatych, rogowych guzków układających się rzędami na głowie i grzbiecie. Dojrzałe do tarła brzany wędrują dużymi stadami w górę rzeki. Tarliskami są żwirowe ławy leżące w płytkim nurcie. Liczba jaj 3000-9000, okres inkubacji 10-15 dni. Kleista, żółtawa ikra początkowo przyczepia się do kamieni. Po zapłodnieniu spłukiwana jest prądem wody pomiędzy kamienie, gdzie pozostaje do chwili wylęgania się larw. Przez pewien czas po wykluciu i zresorbowaniu zawartości woreczka żółtkowego przebywają one jeszcze na tarliskach. Dopiero później zaczynają stopniowo spływać z prądem wody w dół rzeki. Po raz pierwszy przystępują do tarła pomiędzy trzecim a czwartym rokiem życia. Zimują w głębokich jamach i zakolach pod nawisami brzegowymi. Odżywianie: Młode ryby zjadają drobne zwierzęta denne. Dorosłe odżywiają się fauną denną, larwami owadów, małymi rybkami, mięczakami, ikrą ryb oraz w niewielkim stopniu roślinami. Uwagi: Ikra brzany jest trująca. W okresie tarła trujące mogą być również mięśnie jamy brzusznej. Zjedzenie ich powoduje wymioty i biegunkę. Brzanka - Barbus meridionalis  Budowa zewnętrzna: Ciało krępe, wygrzbiecone o prawie prostej linii brzucha. Pysk ryjkowato wydłużony. Otwór gębowy dolny z grubymi, mięsistymi wargami. Na wardze górnej cztery wąsiki. Łuski duże. 48-55 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa ma 11, a odbytowa 8 promieni. Zęby gardłowe trójrzędowe, 5.3.2-2.3.5. Grzbiet zielonobrazowy do brązowoczarniawego. Boki jaśniejsze, żółtawe. Strona brzuszna biała, w okresie tarła różowo połyskująca. Na grzbiecie i bokach duże, nieregularne, czarniawobrązowe plamy. Długość 20 do 30 cm, maksymalnie 40 cm. Występowanie: W czystych, dobrze natlenionych wodach płynących, od północnej części Półwyspu Iberyjskiego przez południową Francję (dorzecze Rodanu), północne i środkowe Włochy aż po karpackie dopływy Wisły. Tryb życia: Stadna ryba, żyjąca przy dnie wartko płynących po kamienistym podłożu potoków. Tarło - maj do czerwca. Ikra składana na żwirowe podłoże. Odżywianie: Małe zwierzęta denne, ikra ryb, a także rośliny wodne. Certa - Vimba vimba  Budowa zewnętrzna: Wyciągnięte, bocznie ścieśnione ciało (jego wysokość mieści się cztery razy w długości), o wydłużonym, w formie nosa, mięsistym pysku i dolnym podkowiastym otworze gębowym. Dolna warga nie jest zrogowaciała. Wzdłuż linii bocznej 53-61 łusek. W płetwie grzbietowej 11, w odbytowej 20-25 promieni. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Grzbiet ciemny, szary do niebieskawego. Boki jaśniejsze, srebrzyste. Brzuch biały. W okresie tarła samce przybierają "szatę godową". Ich głowa i górna część ciała stają się czarne, aksamitnie lśniące. Strona brzuszna jest koloru pomarańczowego do czerwonawego. Płetwy parzyste i odbytowa czarne. Pysk czarny do niebieskoczamego. Długość 20-35 cm, maksymalnie 50 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy certy to... podluskwa, cyrka, cyrta, czarownica, czwyrka, czyrwka, kobyła, podluskwa, podusta. Występowanie: Wolno płynące wody o piaszczystym lub mulistym podłożu oraz żyzne, nizinne jeziora. Forma podstawowa (Vimba vimba vimba) zamieszkuje zlewisko Morza Północnego i Bałtyku (niegdyś wstępująca do Wisły populacja była bardzo liczna). Tworzy cztery podgatunki: Vimba vimba bergi (dolny bieg Bohu), Vimba vimba carinata (Dunaj do Kubania), Vimba vimba persa (Morze Kaspijskie, dolny bieg Wołgi), Vimba vimba tenella (rzeki Krymu, Kubań, do zachodniej części Kraju Zakaukaskiego). Certa jeziorowa (Vimba elongata) występuje w jeziorach południowej Bawarii i górnej Austrii. Vimba melanops żyje w północnych dopływach Morza Egejskiego. Tryb życia: Stadna ryba, w ciepłych miesiącach zwykle przebywająca w płytkich przybrzeżnych partiach wody. Tarło - maj do czerwca. Ikra składana w płytkich miejscach, blisko brzegu. Przedstawiony opis życia dotyczy populacji osiadłych, nie opuszczających rzeki. Forma podstawowa Vimba vimba vimba jest rybą wędrówną. Żerowiska jej znajdują się w przybrzeżnych słonawych wodach morskich, skąd ryby podejmują wędrówkę rozrodczą do rzek. Tarliska znajdują się w płytkich odcinkach rzek o przejrzystej wodzie, kamienisto-żwirowym dnie i silnym prądzie wody. Dla populacji wiślanej tarliskami były karpackie dopływy Wisły (San, Wisłok, Wisłoka, Dunajec, Raba). By do nich dotrzeć, ryby wstępowały do Wisły już od sierpnia do października w roku poprzedzającym tarło (od połowy maja do pierwszych dni lipca). Młode ryby w pierwszych miesiącach życia przebywają w rejonie swych narodzin. Następnie rozpoczynają wędrówkę do morza, w ślad za powracającymi doń po tarle dorosłymi osobnikami. Odżywianie: Małe zwierzęta denne. Głowacica - Hucho hucho  Budowa zewnętrzna: Wrzecionowate, w przekroju okrągłe ciało. Duża płetwa tłuszczowa pomiędzy płetwami grzbietową i ogonową. Łuski bardzo drobne; 180-200 wzdłuż linii bocznej. Pomiędzy płetwą tłuszczową a linią boczną 23-27 (łącznie z łuskami linii bocznej). Długa, spłaszczona głowa z szeroko wyciętym otworem gębowym. Na pierwszym łuku skrzelowym 16 wyrostków filtracyjnych. Na tylnej krawędzi płytki lemiesza 4-8 silnych, hakowatych zębów ustawionych w jednym rzędzie. Brak zębów na trzonie lemiesza. Grzbiet brązowawe- lub zielonkawoszary. Boki jaśniejsze z miedzianym połyskiem. Brzuch białawy. Na bokach liczne, nieregularnie rozmieszczone, małe, ciemne plamy. Długość 60-120 cm, maksymalnie do 150 cm. Czy wiesz, że... inną nazwą głowacicy jest... głowatka. Występowanie: W chłodnych, zasobnych w tlen, szybko płynących wodach. Pierwotnie tylko w górnym i środkowym dorzeczu Dunaju, zwłaszcza w samym Dunaju i jego prawobrzeżnych dopływach. Dzisiaj także w Renie i jego dorzeczu, w rzekach gór Atlas (Maroko), a także Dunajcu i Sanie. Tryb życia: Ryba wybitnie stanowiskowa, pędząca samotny tryb życia. W rzece zajmuje określony rewir, którego broni przed innymi rybami swego gatunku. W okresie tarła (marzec-kwiecień) odbywa krótkie wędrówki w górę rzeki. W miejscu o silnym prądzie samica robi uderzeniami ogona w żwirowym dnie płytką jamę, do której składa liczącą 5 mm średnicy dużą ikrę (na 1 kg ciężaru samicy przypada około 1000 jaj). Okres wylęgania w temperaturze 8-10°C trwa około 35 dni. W dobrych warunkach pokarmowych młode osobniki rosną bardzo szybko. Dojrzałość płciową uzyskują w trzecim względnie czwartym roku życia. Głowacica jest rybą zimnolubną (temperatury poniżej 18°C). W Maroku zaaklimatyzowała się także w wodach, gdzie temperatura dochodzi do 26°C. W tych warunkach nie może się jednak rozradzać w naturalny sposób. Odżywianie: Ryby różnych gatunków. Uwagi: Głowacica jest rybą wyjątkową. Jest największą wśród ryb łososiowatych, a zarazem jedną z największych ryb słodkowodnych. Należy wśród nich do najszybciej rosnących. Odznacza się stosunkowo dużą tolerancją ekologiczną. Może żyć nawet w lekko zanieczyszczonych wodach. Jaź - Leuciscus idus  Budowa zewnętrzna: Wyciągnięte, dość wygrzbiecone, bocznie ścieśnione ciało o małej głowie i wąskim, skierowanym nieco skośnie ku górze, otworze gębowym. Łuski, stosunkowo małe, 55-61 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 11-12 promieni. Płetwa odbytowa ma ich 12-14, a jej zewnętrzna krawędź jest wklęsła. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5-5.3. Grzbiet szarozielony do szaroczarnego. Boki jaśniejsze o intensywnym srebrzystym połysku. Brzuch białawy. Oczy żółte. Płetwy grzbietowa i odbytowa niebieskawoszare; pozostałe płetwy czerwonawe. Długość 30-50 cm, maksymalnie 80 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy jazia to... jaświca, jeżlica, kosłacz i orfa. Występowanie: W dużych rzekach i jeziorach. Od dorzecza Renu, na północ od Alp aż po Ural. Nie występuje w Europie Południowej i na południe od dorzecza Dunaju. Tryb życia: Ryba stadna, spędzająca większość czasu w pobliżu powierzchni wody. Jedynie zimą schodzi w jej głębsze partie. Tarło od kwietnia do czerwca. W tym okresie u samców występuje wysypka tarłowa. W celu złożenia ikry stada dojrzałych do rozrodu ryb ciągną w górę rzeki do odcinków o piaszczystym lub żwirowatym dnie. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (40000-115000 sztuk w zależności od wielkości samicy), przyczepia się do kamieni i wodnych roślin. Okres inkubacji trwa 10-20 dni. Po złożeniu ikry tarlaki spływają w dół rzeki. W ślad za nimi, w jej spokojne partie, już w pierwszym roku swego życia podążają młode ryby. Dojrzałość płciową uzyskują w wieku 3-4 lat. Odżywianie: W okresie młodzieńczym pokarm ich stanowi plankton zwierzęcy i roślinny. Później zjadają robaki, skorupiaki, larwy owadów i małe mięczaki. Jazgarz - Gymnocephalus cernua  Budowa zewnętrzna: Ciało dość wygrzbiecone. Głowa o tępym pysku (równym średnicy oka lub krótszym). Duże, szerokie czoło. Oczy duże, osadzone bardzo wysoko. Na spodzie gło-wy płytkie, okrągłe dołki śluzowe. Wieczko skrzelowe z długim, silnym kolcem. Praeoperculum z krótkimi kolcami. Łuski grzebykowe; 35-40 wzdłuż ciała. Linia boczna nie sięga do płetwy ogonowej. Płetwy grzbietowe razem zrośnięte (tym różni się od okonia i sandacza), z 12-16 twardymi i 11-15 miękkimi promieniami. W płetwie odbytowej dwa promienie twarde i 5-6 miękkich. W płetwie piersiowej 13 promieni. Ubarwienie grzbietu i boków zielonooliwkowe do zielonoszarego, z nieregularnie rozmieszczonymi ciemnymi plamami. Piersi czerwonawo połyskujące. Strona brzuszna zielonkawobiała do jasnozielonkawej. Płetwy grzbietowa i ognowa z rzędami ciemnych plamek. Długość 12-15 cm, maksymalnie 25 cm; maksymalny ciężar 400 g. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy jazgarza to... bazgier, szewc, smarkacz, azgar, kostrzysz, żyd oraz żydzik. Występowanie: W większych rzekach i ich ujściach, w jeziorach oraz przymorskich zalewach na północ od Pirenejów i Alp. Występuje od Anglii i północno-wschodniej Francji (w środkowej i zachodniej Francji wsiedlony) aż po zlewisko Morza Białego, Ural i Morze Kaspijskie. Brak go w Irlandii, Szkocji, zachodniej i północnej Norwegii, w Pirenejach i na Bałkanach. Obszar geograficznego występowania jazgarza prawie pokrywa się z obszarem zasiedlanym przez okonia. Obydwa gatunki mają podobną, wysoką tolerancję na zmiany klimatyczne warunków, wahania temperatury oraz przebrażenia wodnego środowiska. Jazgarz spotykany jest prawie we wszystkich środkowoeuropejskich wodach - również w tych nie mających naturalnego połączenia z morzem czy rzeką (naturalne stawy, zalewy, zbiorniki zaporowe itp.). Sądzi się, że ryba ta przenoszna jest do tych zbiorników przez wędrowne ptaki wodne, do których nóg przyczepia się jej kleista ikra. Tryb życia: Gatunek mający bardzo małe wymagania, niezwykle odporny na zanieczyszczenie wody. Nocą przebywa stadnie w głębszych miejscach o piaszczystym podłożu i słabym prądzie wody. W ciągu dnia w poszukiwaniu pokarmu penetruje płytkie, przybrzeżne rejony. Kryje się tutaj wśród podwodnej roślinności lub pod zwieszającymi się ponad wodą gałęźmi drzew i krzewów. Często przebywa w stadzie razem z kiełbiem. Tarło od marca do maja (w temperaturze wody 10-15°C). Dojrzałe płciowo osobniki łączą się w stada, poszukujące odpowiedniego do rozrodu miejsca w płytkiej strefie brzegowej. Bladożółtawa ikra o średnicy 0,5-1 mm (50000-100000, zależnie od wielkości samicy), składana jest porcjami na kamieniach, rzadziej na roślinach, w postaci galaretowatych sznurów i zbryleń. Okres inkubacji 8-12 dni. Bezbarwne larwy o długości 3-4 mm mają duży woreczek żółtkowy. Zawsze pod koniec okresu rozrodu obserwuje się liczne śniecią biorących w nim udział osobników. Wydaje się, że podobnie jak ma to miejsce u stynki, zwłaszcza starsze osobniki nie są w stanie zregenerować sił po zbyt wyczerpującym dla ich organizmu akcie rozrodu. Dojrzałość płciową jazgarz uzyskuje zwykle w końcu drugiego roku życia. Odżywianie: Robaki, wioślarki, larwy owadów, małe mięczaki oraz ikra i wylęg ryb. Uwagi: Jazgarz znany jest z tego, że jego skóra wydziela duże ilości śluzu. Może on być sprawcą znacznych szkód powodowanych wśród ikry i wylęgu ryb użytkowych, będąc zarazem ich konkurentem pokarmowym. W przeciwieństwie do okonia ryba ta ma niewielkie znaczenie gospodarcze. Jest masowo poławiany w basenie dolnej Elby i słonawych zalewach. Mięso jego jest wprawdzie ościste, ale bardzo smaczne. Jelec - Leuciscus leuciscus  Budowa zewnętrzna: Ciało w zależności od charakteru zamieszkiwanej wody mniej lub bardziej wydłużone, w przekroju nieomal okrągłe. Głowa mała. Otwór gębowy wąski, o lekko dolnym położeniu. Łuski duże, 47-53 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 10-11 promieni, a w odbytowej 10-12. Krawędź płetwy odbytowej wklęsła. Dwurzędowe zęby gardłowe, 2.5-5.2(3). Grzbiet ciemny, niebiesko lśniący. Boki żółtawe o srebrzystym połysku, brzuch białawy. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa w kolorze od żółtawego do pomarańczowego. Linia boczna jest często z obydwu stron ciemno oblamowana. Długość 15-20 cm, maksymalnie do 30 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy jelca to... wielec, parzocha, gnojusz, jalec, jajczyk, jarąg a także jarążek. Występowanie: Przeważnie w szybko płynących ciekach wodnych o piaszczystym i żwirowatym podłożu. W Europie - na północ od Pirenejów i Alp. Nie występuje w Szkocji, zachodniej i północnej Norwegii, oraz na zachodnich i południowych Bałkanach. W południowej Francji występuje podgatunek Leuciscus leuciscus burdigalensis. Tryb życia: Towarzyska, o żywym usposobieniu, powierzchniowa ryba, uchodząca wśród karpiowatych za jednego z najlepszych pływaków. Tarło w kwietniu i maju. W tym okresie na całym ciele samców pojawia się drobna wysypka tarłowa. Ikra o średnicy 2 mm przyczepia się do podwodnych roślin i kamieni. Dojrzałość płciową uzyskuje pod koniec trzeciego roku życia. Odżywianie: Plankton, robaki, ślimaki, larwy owadów, wodne i lądowe owady, czasami również fragmenty roślin. Karaś - Carassius carassius  Budowa zewnętrzna: Ciało silnie wygrzbiecone, krępe, bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Łuski duże, 31-55 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa wysoka z 17-25 promieniami. Jej górna krawędź jest wypukła. Pierwszy promień miękki, giętki, na tylnej krawędzi lekko piłkowany. W płetwie odbytowej 8-11 promieni. Płetwa ogonowa lekko wcięta. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4-4. Na pierwszym łuku skrzelowym 23-33 wyrostki filtracyjne. Grzbiet brązowawy z zielonym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółtawobrązowe. Strona brzuszna od żółtawej do brudnobiałej. Na trzonie ogona ciemna plama. Długość 20 do 35 cm. maksymalnie 50 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy karasia to... japończyk, japoniec, karaska i bąk. Występowanie: Od Anglii po wschodnią Rosję, zazwyczaj w płytkich, zarośniętych roślinnością wodną małych zbiornikach i jeziorach. Z powodzeniem wsiedlony w wielu miejscach, np.: w Hiszpanii. Tryb życia: Bardzo plastyczna ryba karpiowata, wytrzymująca silne zanieczyszczenia wody oraz wysokie deficyty tlenu. Okres zimowy spędza zagrzebana w mule, zapadając w swoistą śpiączkę zimową. Również zagrzebuje się w nim, gdy zamieszkiwany przez nią zbiornik wodny zaczyna wysychać. Tarło - w maju i czerwcu. Gotowe do rozrodu ryby gromadzą się w płytkich, obficie porośniętych podwodną roślinnością miejscach; Kleista ikra o średnicy 1-1,5 mm (150000-300000) przyczepia się do roślin. Okres inkubacji trwa 3-7 dni. Dojrzałość płciową ryby uzyskują przy długości 8-15 cm w 3-4 roku życia. Odżywianie: Rośliny wodne i małe zwierzęta denne (zwłaszcza larwy ochotkowatych i jętek). Uwagi: Karaś potrafi wytrzymać ekstremalnie niekorzystne warunki środowiskowe, jednak wówczas przybiera tzw. formę głodową, często spotykaną w ubogich, dystrogficznych, leśnych zbiornikach. Karaś srebrzysty - Carassius auratus gibelin  Budowa zewnętrzna: Ciało umiarkowanie wyciągnięte, bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Łuski duże, 28-32 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa wysoka, z 17-25 promieniami, jej krawędź jest prosta lub lekko wypukła. W płetwie odbytowej 8-11 promieni, płetwa ogonowa wcięta. Zęby gardłowe jednorzędowe. 4-4. Na pierwszym łuku skrzelowym 35-48 wyrostków filtracyjnych. Grzbiet jasny, brązowawy. Boki i brzuch żółtawe, srebrzyście lśniące. Otrzewna jamy ciała czarna. Długość 15-35 cm, maksymalnie 45 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy karasia to... japończyk, japoniec, karaska i bąk. Występowanie: Stojące i wolno płynące wody o miękkim podłożu, gęsto porośniętym roślinnością. We wschodniej Azji od basenu Amuru po Syberię. Obecnie sztucznie wprowadzony do wielu wód europejskich. Tryb życia: Karaś srebrzysty często występuje razem z karasiem (Carassius carassius), gdyż nie tylko jest do niego podobny z wyglądu i ma takie same wymagania pokarmowe, lecz również - tak jak on jest odporny na niekorzystne warunki środowiska. Rośnie szybciej od karasia, dlatego - zwłaszcza w Europie Wschodniej - hodowany jest jako ryba stawowa. Tarło - maj, do czerwca. Ikra (160000-380000) składana jest w płytkiej wodzie, wśród gęstej podwodnej roślinności. Okres inkubacji ikry trwa 5-7 dni. Dojrzałość płciową gatunek ten uzyskuje w 3-4 roku życia (przy długości 15-20 cm). Odżywianie: Małe zwierzęta denne, zooplankton i rośliny wodne. Uwagi: Złota rybka (Carassius auratus auratus) z wyglądu jest bardzo podobna do karasia srebrzystego. Ma jednak większe łuski (26-28 wzdłuż linii bocznej). Pochodzi ze wschodniej Azji. Karp - Cyprinus carpio  Budowa zewnętrzna: Dzika, podstawowa forma karpia (sazan) ma wyciągnięte, bocznie słabo ścieśnione ciało. Wysuwalny otwór gębowy ma położenie końcowe. Na górnej wardze występują cztery wąsiki (dwa dłuższe i dwa krótsze). Zęby gardłowe trójrzędowe. Łuski duże, 33-40 wzdłuż linii bocznej. U hodowlanych odmian ciało, w zależności od odmiany, bywa mniej lub bardziej wyciągnięte i wygr/biecone. Wyróżnia się karpie: pełnołuskie (całkowicie pokryte łuskami), lustrzenie (o ciele pokrytym nieregularnie rozrzuconymi, powiększonymi łuskami), lustrzenie rzędowe (z szeregiem dużych łusek biegnących wzdłuż linii bocznej), golce (całkowicie pozbawione łusek, lub z pojedynczymi łuskami osadzonymi w bezpośrednim sąsiedztwie płetw). Płetwa grzbietowa z 20-26 rozwidlającymi się promieniami. W płetwie odbytowej jest ich 8-11, w brzusznej 9-11, piersiowej 16-17, w ogonowej zaś 19; wszystkie u góry wyraźnie się rozwidlają. Ubarwienie jest zmienne. Grzbiet zazwyczaj zielonobrązowy do zielonoczarniawego. Boki srebrzystobrązowawe, brzuch biały. Płetwy zielonoszare z brązowawym odcieniem, nierzadko czerwonawe. Długość 25-75 cm, maksymalnie 120 cm. Osiąga wiek 40 lat. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy karpia to... szaran, szaranek, spaczniak, sazan, opaczniak, karapuda, leszczyk, opaczniak oraz stopniak. Występowanie: Pierwotnie tylko w zlewiskach mórz: Czarnego. Azowskiego i Kaspijskiego. Lubi ciepłe, stojące i wolno płynące wody o piaszczystym lub mulistym podłożu, obficie zarośnięte roślinnością. W rejonie swego pierwotnego występowania reprezentowany jest przez trzy podgatunki: Cyprinus carpio carpio (zlewiska Morza Czarnego, Azowskiego i Kaspijskiego), Cyprinus carpio haematopterus (basen Amuru, północne Chiny), Cyprinus carpio viridiolaceus (południowe Chiny, Wietnam). Jako podstawowa hodowlana ryba został już w XIII-XV wieku rozpowszechniony prawie w całej Europie. Tryb życia: W ciągu dnia karp trzyma się zazwyczaj głębszych, zaciemnionych miejsc, przejawiając wzrastającą aktywność wraz z zapadającym zmierzchem. Tarło - maj do lipca, zależnie od kształtowania się w tym okresie temperatury wody. Na głowie i płetwach piersiowych samców słaba wysypka tarłowa. Ikra składana jest w płytkich, zacisznych, porośniętych roślinnością przybrzeżnych miejscach (również na zalanych wczesnoletnim przyborem łąkach), przy temperaturze wody od 18 do 20°C. Z powodu wysokiej temperatury tarła karpie żyjące w otwartych wodach naszej chłodniejszej szerokości geograficznej (również w Polsce), rzadko znajdują sposobność do odbycia naturalnego rozrodu. Składanie ikry odbywa się porcjami, z tygodniowym odstępem czasu. Zależnie od ciężaru ciała samicy składanych jest 200000-300000 jaj. Są one jasne, a po dostaniu się do wody pęcznieją, zwiększając prawie o połowę swą średnicę. Przyklejają się do wodnych roślin, podobnie jak i wykluwające się po 3-5 dniach larwy, które jeszcze następne 1-3 dni spędzają przyczepione do nich za pomocą znajdujących się na głowie przyczepnych organów. Po tym okresie spoczynku młode karpie muszą podpłynąć ku powierzchni wody aby napełnić powietrzem pęcherz pławny. Dopiero teraz są zdolne do samodzielnego pływania. Karpie hodowlane w stawach osiągają w trzecim roku życia ciężar 1-2 kg przy długości ciała 25-35 cm. Również dzikie karpie odznaczać się mogą tak szybkimi przyrostami, zazwyczaj jednak rosną zdecydowanie wolniej. Odżywianie: Młode kapie zjadają rośliny i zwierzęcy plankton (wyrostki, skorupiaki). Przy długości około 18 mm zaczynają polować na zwierzęta denne. Osobniki dorosłe pobierają dodatkowo pokarm roślinny. Karpie rozpoczynają żerowanie dopiero przy temperaturze wody przekraczającej 8°C. jednak najlepiej przyswajają pokarm w temperaturze powyżej 20°C. Uwagi: W gospodarce stawowej karp jest najważniejszą rybą hodowlaną, której roczne odłowy oceniane są w skali światowej na około 200000 ton. Kiełb - Gobio gobio  Budowa zewnętrzna: Ciało wrzecionowate, w przekroju prawie okrągłe, o krótkim szerokim trzonie ogonowym. Głowa długa, oczy duże. Pysk tępy, otwór gębowy dolny. Na górnej szczęce dwa krótkie wąsiki, które odchylone do tyłu sięgają co najwyżej środka oka. Łuski duże, 40-42 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 9-10 promieni. W płetwie odbytowej jest ich 8-9. Płetwa ogonowa (tak jak u wszystkich gatunków kiełbi) rozwidlona. Zęby gardłowe dwurzędowe, (2)3.5-5.3(2). Grzbiet brązowoczarniawy, brązowozielonkawy lub brązowoniebieskawy. Boki jaśniejsze z długim szeregiem ciemnych, fioletowo do niebieskawo połyskujących plam. Brzuch białawy, lśniący, na płetwach nieparzystych ciemne punkty. Długość 8-14 cm, maksymalnie 20 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy kiełbia to... ćwiok, forela, kobel, koblik, kowbel, rudzik oraz zmarzlica . Występowanie: W szybko płynących wodach krain pstrąga, lipienia i brzany oraz w przybrzeżnej strefie czystych, zasobnych w tlen jezior o żwirowym lub piaszczystym dnie. Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w Europie Zachodniej, Środkowej i Wschodniej aż do Uralu. Na Bałkanach i w basenie Morza Czarnego tworzy liczne podgatunki. W dorzeczu Dunaju i Dniestru występuje podgatunek Gobio gobio obtusirostris. Tryb życia: Towarzyska, żywa przydenna ryba spędzająca ciepłe letnie miesiące na płyciznach. Na zimę schodzi do głębszych miejsc, gdzie zimuje. Tarło w maju i czerwcu. W tym okresie na głowie i przedniej części ciała pojawia się wysypka tarłowa. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (1000-3000) składana jest porcjami co kilka lub kilkanaście dni, na kamieniach lub roślinach, w miejscach z przepływem wody. Jakość substratu. na którym złożona została ikra, decyduje p powodzeniu jej inkubacji. Odpowiednie jest podłoże piaszczyste i żwirowe, gdyż jaja nie mogą ulec zamuleniu. Aby larwy przeżyły, woda musi mieć wysoką zawartość tlenu. Odżywianie: Robaki, skorupiaki, larwy owadów, a także ikra ryb. Kleń - Leuciscus cephalus  Budowa zewnętrzna: Ciało wrzecionowate, w przekroju prawie okrągłe, głowa szeroka, masywna. Szeroki otwór gębowy. Łuski duże i grube. 44-46 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 11-12 promieni, w odbytowej jest ich 10-12. Zewnętrzna krawędź tej płetwy wypukła. Zęby gardłowe dwurzędowe, 2.5-5.2. Grzbiet brązowoszary z zielonkawym połyskiem, boki srebrzyste, często złociście lśniące. Brzuch białawy. Płetwy brzuszne i odbytowa czerwone. Łuski są ciemno obramowane (rysunek sieci). Długość 30-40 cm, maksymalnie do 60 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy klenia to... biełucha, biały jelec, ześnioczek, paruch, paryj, jedlica, klan, klanek, kleniak, kliniak, klin, klonik, lalczyk, lalec, ześnioczek oraz żabiak, kliń. Występowanie: Szeroko rozprzestrzeniony w płynących wodach Europy (od Półwyspu Iberyjskiego do Uralu) i Azji Przedniej. Rzadziej występuje w jeziorach. Z rzek zlewiska Morza Śródziemnego (Hiszpania, południowa Francja, Włochy, Grecja) znanych jest 7 podgatunków tej ryby. Blisko spokrewnionymi gatunkami są: występujący w zlewisku Morza Kaspijskiego Leuciscus agdamicus, w Turcji Leuciscus berak i Leuciscus cephaloides, a w Syrii Leuciscus lepidus. Tryb życia: Odporna, pospolicie występująca, stadna ryba. Starsze osobniki prowadzą samotny tryb życia. Tarło od kwietnia do czerwca. U samców pojawia się w tym okresie drobna wysypka tarłowa. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (około 45000 sztuk na kilogram ciężaru ciała samicy) przyczepia się do kamieni i wodnych roślin. Okres inkubacji trwa około jednego tygodnia. Samce uzyskują dojrzałość płciową najczęściej po trzecim, samice zaś po czwartym roku życia. Po złożeniu ikry klenie spływają z tarlisk do głębszych miejsc, gdzie występują partie spokojnej oraz szybko płynącej wody. W ciągu dnia klenie stoją w głębokich dołach, pod nawisami brzegowymi i zwieszającymi się nadbrzeżnymi gałęziami. Te płochliwe ryby, przebywają w strefie otwartej wody, reagują ucieczką w głębinę na każdy nawet najmniejszy ruch w polu ich widzenia; wkrótce jednak ponownie pojawiają się pod jej powierzchnią. Odżywianie: W wieku młodzieńczym robaki, skorupiaki, mięczaki, larwy owadów i owady z powietrza. Duże osobniki zjadają głównie małe ryby, żaby, przechodzące wylinkę raki a także drobne ssaki. Krąp - Blicca bjoerkna  Budowa zewnętrzna: Wysoko wygrzbiecone, bocznie silnie ścieśnione ciało o tępym pysku i częściowo dolnym otworze gębowym. Średnica oka większa lub równa długości pyska. Wzdłuż linii bocznej 44 do 50 łusek. W płetwie grzbietowej 11, w odbytowej 22-26 promieni. Płetwy piersiowe nie sięgają do nasady płetw brzusznych. Zęby gardłowe dwurzędowe, 1 (2,3). 5-5(3.2) l. Grzbiet zielonoszary do zielonoczarnego; boki jaśniejsze. Strona brzuszna biaława do czerwonawej, srebrzyście lśniąca. Płetwy ciemnoszare. Nasada płetw piersiowych i brzusznych czerwonawa. Długość ciała 20-30, maksymalnie 35 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy krąpia to... podleszczak, podleszczyk, picuś, klapka i klepka. Występowanie: Silnie zarośnięte roślinnością nizinne jeziora oraz wolno płynące większe rzeki na północ od Pirenejów i Alp, od Francji do Uralu. Dopływy Morza Czarnego i Morza Azowskiego (Dunaj do Rionu), zlewisko Morza Kaspijskiego. Tryb życia: Ryba stadna, przebywająca zazwyczaj w pobliżu dna, w silnie zarośniętych przybrzeżnych partiach wody. Często towarzyszy stadom leszcza (Abramis brama). Jedynie na zimowanie ciągnie do spokojnych, głębokich miejsc (np.: w starorzeczach). Tarło - maj do czerwca. U samców występuje w tym okresie bardzo drobna, słaba wysypka tarłowa. Ikra składana jest stadnie wśród przybrzeżnej, podwodnej roślinności. Jasnożółta ikra o średnicy 2 mm (11 000 do 82 000, u krąpia z Wołgi do 109 000) przyczepia się do roślin wodnych. Młode ryby rosną bardzo wolno, jednak w wieku 3-5 lat, przy długości 10-12 cm, osiągnąć mogą dojrzałość płciową. Odżywianie: Małe zwierzęta denne oraz części roślin. Leszcz - Abramis brama  Budowa zewnętrzna: Silnie wygrzbiecone, bocznie równie silnie ścieśnione ciało o tępym pysku i prawie dolnie ustawionym otworze gębowym. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Łuski duże. 50-57 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 12, a odbytowa z 26-31 promieniami. Płetwy piersiowe sięgają do nasady płetw brzusznych. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Grzbiet w kolorze od ołowianego do czarniawego, zazwyczaj zielonawo połyskujący. Boki jaśniejsze, metalicznie lśniące. Brzuch białawy o perłowym połysku. U starszych osobników jest on zwykle złocisty. Płetwy nieparzyste ciemnoszare; parzyste jasnoszare. Długość 30-50 cm, maksymalnie 75 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy leszcza to... glapa, kleszcz oraz laskura. Występowanie: W dużych, żyznych jeziorach i wolno płynących rzekach (kraina leszcza) na północ od Pirenejów i Alp. Od Irlandii i Anglii (nie występuje w północnej Szkocji i Kornwalii), przez Europę Zachodnią i Środkową, w południowej Norwegii, Szwecji i Finlandii. aż do Uralu. Tworzy dwa podgatunki: Abramis brama danubii (basen Dunaju) i Abramis brama orientalis. Tryb życia: Młode ryby żyją w małych stadkach, w przybrzeżnej strefie wody. Starsze w jej głębszych rejonach, skąd wraz z nastaniem ciemności ciągną w poszukiwaniu pokarmu na przybrzeżne płycizny (głęboko penetrują muł, pozostawiając charakterystyczne ślady żerowania). Tarło - od maja do czerwca. W tym okresie u samców występuje silna wysypka tarłowa. Stado tarłowe wyszukuje płytkie, silnie porośnięte roślinnością miejsce w strefie brzegowej. Żółtawa ikra o średnicy 1,5 mm przykleja się do wodnych roślin. Okres wylęgania trwa od 3 do 12 dni. Dojrzałość płciową uzyskuje w 3-4 roku życia. Odżywianie: Małe zwierzęta denne. Lin - Tinca tinca  Budowa zewnętrzna: Zwarte, mocno zbudowane ciało o szerokim trzonie ogonowym. Oczy małe. Otwór gębowy mały, końcowy, w kącikach otworu gębowego jeden wąsik. Łuski drobne (95-100 wzdłuż linii bocznej), głęboko osadzone w grubej, śluzowatej skórze. W płetwie grzbietowej 12-13 promieni, odbytowa ma ich 9-11. Wszystkie płetwy zaokrąglone. U samców, poczynając od drugiego roku życia, przy długości 12 cm płetwy brzuszne wydłużają się, a ich drugi promień grubieje. Płetwa ogonowa lekko wklęsła. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4(5)-5. Grzbiet jest najczęściej ciemnozielony lub ciemnobrązowy. Boki jaśniejsze mosiężnie połyskujące, strona brzuszna żółtawobiała. Długość 20-30 cm, maksymalnie 60 cm (ciężar do 7,7 kg). Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy lina to... pszenicznik, oczeretniak oraz kaliniak. Występowanie: Przeważnie w wolno płynących rzekach oraz płytkich, nagrzewających się jeziorach i stawach o mulistym dnie, gęsto porośniętym podwodną roślinnością. Rozprzestrzeniony szeroko w całej Europie aż po Syberię. W Alpach spotykany do wysokości 1600 m n.p.m. Nie występuje na Islandii, w północnej Szkocji i Skandynawii. Brak go w Dalmacji, południowej Grecji i na Krymie. Ta karpiowata ryba spotykana bywa również w wodach słonawych, np.: w zalewach Morza Bałtyckiego. Tryb życia: Ostrożny, bardzo płochliwy samotnik, trzymający się w ciągu dnia w pobliżu dna, przejawiający zwiększoną aktywność po zapadnięciu ciemności. Tarło od maja do lipca, przy temperaturze wody od 19 do 20°C. Z chwilą zbliżania się pory tarła dojrzałe do rozrodu osobniki zaczynają grupować się w stada. Tarło jest rozciągnięte w czasie i trwa zazwyczaj od 1,5 do 2 miesięcy. Ikra składana jest porcjami w odstępach ok. 2 tygodni. Liczba jaj, zależnie od wielkości samicy, wynosi od 300000 do 900000 sztuk. Bardzo mała kleista ikra o średnicy 0,8-1 mm przyczepia się do wodnych roślin. W temperaturze wody 20°C okres inkubacji ikry wynosi ok. 3 dni. Wylęgające się larwy mają długość 4-5 mm. Mają one na głowie kleiste gruczoły, za pomocą których przyczepiają się do roślin, aż do czasu zresorbowania zawartości woreczka żółtkowego. Zabezpieczone są w ten sposób przed opadnięciem w muliste podłoże. Z chwilą wykształcenia się skrzeli kleiste gruczoły na głowie ulegają zanikowi. Lin rośnie wolno, uzyskując dojrzałość płciową w 3-4 roku życia. Odżywianie: W okresie młodocianym zjada plankton. Później pokarm jego stanowią małe zwierzęta denne (robaki, ślimaki, larwy owadów, mięczaki), rośliny, a także na pół przegniłe ich części. Zimą nie przyjmuje pokarmu. Zapada w rodzaj specyficznej śpiączki zimowej i spędza ten okres zagrzebany w mule. Uwagi: W gospodarce stawowej lin hodowany jest obok karpia jako ryba dodatkowa. Wyselekcjonowane, szybko rosnące stawowe rasy tej ryby już w drugim roku życia osiągają ciężar 150-250 g ("lin porcyjny"). Lin jest popularną rybą hodowlaną, odznaczającą się bardzo małymi wymaganiami pod względem jakości wody. Jego mięso jest delikatne i bardzo smaczne. "Złoty lin", barwna, czerwonożółta odmiana, jako ryba ozdobna często trzymany jest w stawach parkowych a także w akwariach. Lipień - Thymallus thymallus  Budowa zewnętrzna: Ciało umiarkowanie wyciągnięte, bocznie ścieśnione, o małej głowie i spiczastym pysku. Łuski małe, 74-96 wzdłuż linii bocznej. Płetwa tłuszczowa pomiędzy wysoką płetwą grzbietową a płetwą ogonową. Mały otwór gębowy może sięgać do przedniej krawędzi oka. Szczęka górna wysunięta do przodu. Obydwie szczęki mają drobne zęby. Płetwa grzbietowa rozpoczyna się daleko przed nasadą płetw brzusznych. U samca płetwy grzbietowa, odbytowa oraz brzuszna są większe niż u samicy. Strona grzbietowa zielononiebieska lub niebieskawoszara, boki i brzuch w kolorze od srebrzystobiałego do mosiężnego, w okresie tarła z purpurowym odblaskiem. Na grzbiecie i bokach znajdują się nieregularnie rozmieszczone czarne plamy. Szara płetwa grzbietowa ma 4-5 rzędów czerwonawych, okrągłych plam. Długość 25-35 cm, maksymalnie 60 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy lipienia to... kardynał, lipak oraz lipek. Występowanie: W szybko płynących, dobrze natlenionych wodach o stałym mineralnym podłożu. Rozsiedlony bardzo nieregularnie w zachodniej, środkowej i wschodniej Europie. W krajach skandynawskich spotykany również w jeziorach. Jego populacja uległa w wielu miejscach znacznemu zmniejszeniu. Tryb życia: Ryba stanowiskowa (osiadła). Tarło od marca do czerwca. W miejscu o silnym prądzie samica składa na żwirowym podłożu jaja o średnicy od 3 do 4 mm (3000-6000 sztuk), które po zapłodnieniu przykrywa żwirem. Okres inkubacji ikry trwa około dwóch tygodni. Samce dojrzewają płciowo w drugim i trzecim roku życia, natomiast samice w czwartym. Najczęściej populacje lipienia żyją razem z populacjami pstrąga potokowego. Bardzo duże osobniki nie tolerują w miejscu swego przebywania żadnych innych konkurentów pokarmowych. Lipienie potrzebują dużo przestrzeni życiowej, dlatego nie spotyka się ich w małych potokach. Ponieważ ich wymagania tlenowe są równie wysokie jak pstrąga potokowego i pstrąga źródlanego, zanieczyszczenie pierwotnie zamieszkiwanych przez lipienie wód sprawia, że nie znajdują już w nich odpowiednich warunków bytowych. Ponadto lipień bardzo podatny jest wówczas na różne choroby. Dlatego w typowej dla siebie rzecznej krainie lipienia jest gatunkiem ustępującym. Mówi się nawet o występowaniu symptomów wskazujących, że istnienie tego gatunku zaczyna być zagrożone. Odżywianie: Robaki, ślimaki, wodne i powietrzne owady, małe ryby oraz ikra ryb. Uwagi: Niemiecka nazwa lipienia Asche wywodzi się od popielatego, szarego odcienia, występującego w ubarwieniu tej ryby. Miętus - Lota lota  Budowa zewnętrzna: Ciało silnie wyciągnięte, z przodu walcowate, w części tylnej bocznie ścieśnione. Głowa szeroka i płaska. Duży, lekko dolny otwór gębowy. Szczęki z drobnymi, tarkowatymi zębami. Na podbródku jeden długi wąs. Przy otworach nosowych dwa króciutkie wąsiki. Łuski małe, cienkie, okrągłe. Linia boczna niepełna. Pierwsza płetwa grzbietowa z 9-16, druga z 67-85 promieniami - jest ona prawie tak długa jak płetwa odbytowa (65-78 promieni). Płetwy brzuszne położone gardłowo. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Ubarwienie grzbietu brązowe, oliwkowożółte lub zielonkawe z ciemnym, niewyraźnym marmurkowym wzorem. Boki jaśniejsze, żółtawe. Brzuch białawy; ubarwienie ryb w zależności od podłoża jest bardzo zmienne. Młode są znacznie ciemniejsze od ryb dorosłych. Miętus ma przeciętnie 30-60 cm długości, maksymalnie 120 cm. Osiąga wówczas 25-30 kg i wiek 15-20 lat. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy miętusa to... meniok, mentuz, miniok, minka, mich, myniok oraz niuch. Występowanie: Ryba ta zamieszkuje przydenne rejony przejrzystych, chłodnych wód. Jest jedynym przedstawicielem rodziny dorszowatych w wodach słodkich, docierając w nich aż do krainy pstrąga. Znaleźć ją można w rzekach i jeziorach (w Alpach do wysokości ponad 1200 m), od Europy Zachodniej i Środkowej po dorzecze Amuru i zlewisko Jeziora Bajkał. Żyje również w słonawych wodach rzecznych delt. Występuje w Skandynawii. Tryb życia: Ryba aktywna o zmroku i nocą. Tarło - od listopada do marca przy temperaturze wody 0,5-4°C. Ikra o średnicy 1 mm (1000000 sztuk na kilogram ciężaru ciała samicy) zawiera dużą kroplę tłuszczu, dzięki czemu swobodnie unosi się w wodzie (drobna, pelagiczna ikra charakterystyczna jest również dla morskich przedstawicieli dorszowatych). Ikra corocznie składana jest w tych samych miejscach, nad żwirowym lub piaszczystym podłożem. W zależności od temperatury wody okres jej inkubacji wynosi od 6 do 10 tygodni. Liczące zaledwie 3 mm długości larwy pędzą pelagiczny tryb życia w powierzchniowych warstwach wody. Na dnie osiadają dopiero po osiągnięciu długości 6-7 mm. Młode, 1-2-letnie ryby większą część czasu spędzają ukryte pod kamieniami. Samce dojrzewają pod koniec trzeciego, natomiast samice w końcu czwartego roku życia. Poza wodą miętus jest bardzo żywotny i w wilgotnym (chłodnym) powietrzu potrafi przetrwać kilka godzin. Ryba ta z powodzeniem wprowadzona została do wielu sztucznych zbiorników wodnych, jednak próby jej sztucznej hodowli dotychczas nie zostały uwieńczone sukcesem. Odżywianie: Młode osobniki zjadają robaki, larwy owadów, skorupiaki, drobne ślimaki i mięczaki. W starszym wieku odżywia się rybami (jazgarz, kiełb, płoć i inne) oraz rakami. Miętus zyskał miano groźnego rabusia ikry i wylęgu ryb; zwłaszcza w pstrągowych wodach może być sprawcą znacznych szkód. Uwagi: Mięso miętusa uważane jest za delikatesowy przysmak. Okoń - Perca fluviatilis  Budowa zewnętrzna: Ciało mniej lub silniej wygrzbicconc, co jest zależne od warunków troficznych, panujących w zamieszkiwanej przez ryby wodzie. Pysk tępy z. szerokim, końcowym otworem gębowym. Wieczko skrzelowc w tylnej części spiczasto wyciągnięte i zakończone mocnym kolcem. Małe łuski grzebykowe, 58-67 wzdłuż linii bocznej. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 13-17 twardymi promieniami, druga z 1-2 twardymi 1 13-16 miękkimi. W płetwie odbytowej 2 twarde i 8-10 miękkich promieni. Grzbiet ciemnoszary do niebieskawego lub zielonooliwkowego. Boki jaśniejsze z 6-9 ciemnymi, poprzecznymi, pojedynczymi lub rozwidlającymi się prążkami. Brzuch od białego do czerwonawego, o srebrzystym połysku. Przy tylnej krawędzi pierwszej płetwy grzbietowej występuje czarna plama. Płetwy brzuszne i odbytowa czerwonawe. Samce są intensywniej wybarwione niż samice. Długość 25-30 cm, maksymalnie 51 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy okonia to... okłoń, garbus oraz kostyrz. Występowanie: Szeroko rozprzestrzeniony w wodach płynących (do 1000 m n.p.m.) prawie całej Europy. Nie występuje w północnej Norwegii, Szkocji i na Półwyspie Pirenejskim, w południowych i środkowych Włoszech, zachodniej części Półwyspu Bałkańskiego oraz na Peloponezie. Tryb życia: Stanowiskowa ryba. lubiąca spokojne wody z twardym podłożem. W młodości żyje stadnie. Stare osobniki są samotnikami. Tarło od marca do czerwca, zależnie od geograficznego położenia zamieszkiwanej wody (temperatura tarła 7-8°C). Ikra o średnicy 1,5-2 mm, składana jest w formie długich galeratowatych falbanek, zawieszanych na roślinach, kamieniach i zatopionych gałęziach. Okres inkubacji 2 do 3 tygodni. Odżywianie: Bezkręgowce, ikra i wylęg ryb oraz małe ryby. Płoć - Rutilus rutilus  Budowa zewnętrzna: Ciało w zależności od wieku ryby i rodzaju zamieszkiwanej wody mniej lub bardziej wygrzbiecone, ścieśnione w płaszczyznach bocznych. Linia brzucha pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową zaokrąglona. Początek płetwy grzbietowej na linii nasady brzusznych (tylko czasami minimalnie przesunięty ku tyłowi). Otwór gębowy wąski, ustawiony prawic poziomo. Oczy czerwonawe (znak rozpoznawczy płoci, która jest bardzo podobna do wzdręgi), koliste duże łuski, 39-48 (najczęściej 42-45) wzdłuż linii bocznej. W płetwach piersiowych po 16 promieni, w grzbietowej i odbytowej po 12-14. Zęby gardłowe jednorzędowe 5/6/-5. Grzbiet ciemnozielony, do zielononiebieskiego, boki srebrzyste z żółtawym połyskiem. W okresie tarła brzuch połyskuje czerwonawo. Płetwy piersiowe, brzuszne i odbytowa są czerwonawe. Długość 25-30 cm, maksymalnie 50 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy płoci to... wandrówka oraz płotka. Występowanie: Europejskie wody stojące i wolno płynące na północ od Pirenejów i Alp, aż po Ural i Syberię. W dopływach mórz Czarnego i Kaspijskiego oraz systemach rzecznych, uchodzących do Morza Egejskiego, w Maricy i Wardarze, występują cztery podgatunki płoci. W Morzu Czarnym i Azowskim występuje anadromiczna, żyjąca w słonawych wodach forma Rutilus rutilus heckeli, w Morzu Kaspijskim zaś Rutilus rutilus caspicus. Tryb życia: Stadna ryba porośniętej roślinnością przybrzeżnej strefy. Zimę spędza w spokojnych, głębokich miejscach. Pora tarła od kwietnia do maja. W tym okresie u samców występuje wysypka tarłowa. Ikra kleista o średnicy 1 mm (50000 do 100000 sztuk, u formy wędrownej do 200000) przyczepia się, podobnie jak świeżo wyklute larwy, do podwodnych roślin, korzeni oraz kamieni. Okres wylęgania 4-10 dni. Odżywianie: Małe organizmy zwierzęce oraz rośliny. Pstrąg źródlany - Salvelinus fontinalis  Budowa zewnętrzna: Wrzecionowate, wydłużone ciało o smukłym trzonie ogonowym. Łuski bardzo małe, 160-225 wzdłuż linii bocznej. Na płytce lemiesza 8 zębów, jego trzon, również u ryb młodych, bez zębów. Bardzo głęboko wycięty otwór gębowy sięgający poza tylną krawędź oka. Mniej niż 75 ślepych wyrostków odźwiernikowych (pylorycznych). Tylna krawędź płetwy grzbietowej lekko wcięta. Ubarwienie grzbietu od brązowego do ciemnego oliw- kowoszarego, podobnie jak i płetwa grzbietowa - lekko marmurkowaty. Boki z żółtymi lub czerwonymi, najczęściej jasno obwiedzionymi punktami. Brzuch od żółtawego do czerwonawego. Płetwy parzyste i płetwa odbytowa z biało-czarną przednią krawędzią. Wzrost bardzo zróżnicowany, w zależności od charakteru zamieszkiwanej wody. Osobniki 3-5-letnie mają 30-40 cm długości (przy ciężarze 0,5-1 kg), rzadko powyżej 45 cm. Występowanie: Zimne, bogate w tlen jeziora i wody płynące wschodniej części Ameryki Północnej. Od roku 1884 wprowadzany do odpowiadających mu środowiskowo wód europejskich, zwłaszcza do uregulowanych, pozbawionych naturalnych kryjówek odcinków potoków, w których pstrąg potokowy nie znajdował już warunków zapewniających utrzymanie wysokiej liczebności populacji. Tryb życia: Wybitnie osiadła ryba, która dzięki bardzo małym wymaganiom środowiskowym spotykana jest nawet w wysokogórskich potokach. Pora tarła - od października do marca. Ikra składana w płytkich żwirowych dołkach w silnym prądzie wody; na 1 kg ciężaru ciała samicy przypada do 2000 jaj. Samce osiągają dojrzałość płciową w końcu drugiego roku życia, samice zaś w końcu trzeciego. Odżywianie: Małe zwierzęta bezkręgowe, w wieku starszym również ryby. Pstrąg potokowy - Salmo trutta fario  Budowa zewnętrzna: Ciało wyciągnięte, w zależności od charakteru wody mniej lub bardziej wygrzbiecone i bocznie spłaszczone, z szerokim trzonem ogonowym. Płetwa tłuszczowa pomiędzy płetwą grzbietową i ogonową. Łuski drobne, 110-120 wzdłuż linii bocznej, 14-19 (najczęściej 16) pomiędzy płetwą tłuszczową a linią boczną (łącznie z leżącymi na niej łuskami). Głowa o tępo zakończonym, szeroko wciętym pysku, sięgającym tylnej krawędzi oka; 2-5 górnych i dolnych wyrostków filtracyjnych pierwszego łuku skrzelowego jest guzkowatych, środkowe są pałeczkowate. Na płytce lemiesza znajduje się 2-6 zębów, na trzonie 9-18 umieszczonych najczęściej w dwóch rzędach. Tylny brzeg płetwy ogonowej jest u młodych ryb owalnie wcięty. U dorosłych jest prawie prosty. Ubarwienie bardzo zmienne, zależnie od miejsca przebywania. Najczęściej od zielonkawego do brązowawego. Na bokach, tak powyżej, jak i poniżej linii bocznej, plamy ciemne oraz czerwone z białą obwódką. Płetwa tłuszczowa jasna, czerwono cętkowana. Młode ryby mają 6-9 ciemnych poprzecznych plam. Długość 20-40, maksymalnie 50 cm. Występowanie: Rzeki i jeziora o piaszczystym i żwirowym podłożu. Od Hiszpanii przez całą Europę aż do Uralu. Tryb życia: Niewędrowna, skarłowaciała forma troci wędrownej (Salmo trutta trutta) z 18 podgatunkami, morfami w całej Europie). Tarło od września do lutego. Czerwonawa ikra o średnicy 4-5 mm (1000-1200 jaj na kilogram ciężaru ciała samicy) składana jest do wykopanych w żwirze płytkich jam. Okres wylęgania od 2 do 4 miesięcy. Odżywianie: Małe, różnorodne organizmy zwierzęce, również owady fruwające ponad powierzchnią wody, w starszym wieku głowacze i inne małe ryby. Pstrąg tęczowy - Oncorhynchus mykiss, Salmo gairdneri  Budowa zewnętrzna: Wydłużone, bocznie nieco spłaszczone ciało o szerokim trzonie ogonowym. Pomiędzy płetwą grzbietową i ogonową występuje płetwa tłuszczowa. Łuski drobne, 135-150 wzdłuż linii bocznej, 14-19 (najczęściej 16) między płetwą tłuszczową a linią boczną (łącznie z łuską linii bocznej). Głowa o tępo zakończonym, szeroko wyciętym pysku. Górne i dolne wyrostki filtracyjne pierwszego łuku skrzelowego guzkowate, wyrostki środkowe pałeczkowate. Płytka lemiesza ma na tylnej krawędzi najczęściej 4 zęby. Jego trzon jest silnie wygięty i zaopatrzony w jeden lub dwa szeregi zębów. Głowa, ciało, płetwy (grzbietowa, tłuszczowa i ogonowa) usiane wieloma czarnymi plamami i kropkami. Po bokach ciała biegnie szeroka czerwonawa wstęga. Ryba osiąga długość 25-50 cm, maksymalnie 70 cm (do 7 kg ciężaru). Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy pstrąga to... głowaciec, podrybek, potok, dziurnik oraz kropkowaniec. Występowanie: Forma wyjściowa Salmo gairdneri gairdneri zamieszkuje, jako ryba wędrowna ciągnąca na tarło do rzek, przybrzeżne wody południowej Alaski do południowego Oregonu; Salmo gairdneri shasta jest jej słodkowodną, osiadłą formą zamieszkującą rzeki i jeziora Sierra Nevada. Obydwie formy sprowadzane były z Ameryki Północnej do Europy od 1880 roku i w trakcie stawowej hodowli wymieszane ze sobą. Dzisiejszy pstrąg tęczowy jest u nas wyłącznie rybą hodowlaną. Tryb życia: Ponieważ występują u tej ryby szczepy odbywające tarło w różnym okresie, ciągnie się ono od grudnia do maja. W dnie rzeki samica wykopuje uderzeniami ogona duża jamę, w czym uczestniczy również samiec. Zależnie od ciężaru samicy, składa ona 1600 do 2000 ziaren ikry. Okres inkubacji - od 100 do 150 dni. Młode rosną niezwykle szybko. Dojrzałość płciową uzyskują niekiedy w drugim, najczęściej jednak w trzecim roku życia. Rozpiór - Abramis ballerus  Budowa zewnętrzna: Ciało wygrzbiecone i ścieśnione w płaszczyznach bocznych. Pysk spiczasty, otwór gębowy skierowany skośnie ku górze. Głowa mała o niemal prostym profilu czoła i wysklepionym karku. Łuski małe, 66-73 wzdłuż linii. Płetwa grzbietowa wąska i wysoka, z 11-12 promieniami. W płetwie odbytowej jest ich 39-46. Dolny płat płetwy ogonowej wydłużony. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Wierzch głowy oraz grzbiet ciemne, z brązowym, zielonym lub niebieskim połyskiem. Boki jaśniejsze, srebrzyście lśniące, wpadające w żółtawą lub czerwonawą tonację. Brzuch biały. Płetwy nieparzyste białawe z ciemną krawędzią; parzyste żółtawe. Długość 20 do 30 cm, maksymalnie 45 cm. Występowanie: W jeziorach i dolnym biegu większych rzek zlewisk Morza Północnego i Bałtyku (Wezera, Elba, Odra, Wisła, aż do basenu Newy, południowa Szwecja i południowa Finlandia). W dorzeczu Dunaju (od górnej Austrii, jeziora Neusiedler i Platten), w północnych dopływach Morza Czarnego i Morza Azowskiego (Dniestr, Dniepr, Don), aż do Wołgi i Uralu. Tryb życia: W jeziorach trzyma się strefy wolnej wody, w wodach płynących zazwyczaj blisko brzegów. Tarło - kwiecień do maja. Dojrzałe do rozrodu osobniki ciągną grupami w górę rzeki. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (4000-25 000) składana jest w płytkich, silnie zarośniętych roślinnością przybrzeżnych partiach rzeki. Okres inkubacji trwa 10-14 dni. Dojrzałość płciową uzyskują w końcu 4-5 roku życia. Odżywianie: Organizmy planktonowe i denne. Sandacz - Stizostedion lucioperca  Budowa zewnętrzna: Wyciągnięte, szczupakowate ciało o długim, spiczastym pysku i szerokim, końcowym otworze gębowym. Szczęki nierówno uzębione (małe szczotkowate zęby, a między nimi duże zęby chwytne). Wieczko skrzelowe z małym kolcem. Przedpokrywowa kość wieczka skrzelowego ząbkowana. Rozstaw oczu odpowiada średnicy oka lub jest mniejszy. Małe łuski grzebykowe, 80-97 wzdłuż linii bocznej. Policzki nagie lub tylko częściowo pokryte łuskami. Dwie prawie jednakowej długości płetwy grzbietowe. Pierwsza z 13-15 twardymi promianiami. W drugiej płetwie grzbietowej od 1 do 2 twardych promieni i 19-23 miękkich. Płetwa odbytowa z 2 twardymi i 11-13 miękkimi promieniami. Grzbiet ciemny zielonkawy do szarego. Boki jasne. U młodych ryb z 8-10 ciemnymi poprzecznymi pręgami (u ryb starszych są słabiej widoczne). Brzuch białawy. Na płetwach grzbietowych rzędy ciemnych punktów. Na płetwie ogonowej małe, czarne plamy. Długość 40-70 cm, maksymalnie 130 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy sandacza to... snadał oraz sandatka. Występowanie: W środkowo- i wschodnioeuropejskich większych rzekach jeziorach oraz zbiornikach zaporowych o twardym podłożu, zwłaszcza w tych, które latem nagrzewają się, a ich woda "kwitnie" wskutek rozwoju glonów. Obecnie, w następstwie sztucznej hodowli i zarybiania, szeroko rozprzestrzeniony również w wodach Europy Zachodniej. Tryb życia: Samotnik, unikający silnie zarośniętych roślinnością przybrzeżnych miejsc, polujący głównie w strefie wolnej wody. Lubi zbiorniki o twardym dnie i mętnej wodzie. Występuje również w rzekach o słabym prądzie, jednak nie toleruje wód z niską zawartością tlenu (nie mniej niż 3,5 ml tlenu rozpuszczonego w litrze wody). Jego populacje są liczne w zbiornikach z niskim pogłowiem szczupaka (konkurencja pokarmowa). Na tarło wstępuje do starorzeczy lub spokojnych zatok większych rzek. Przed złożeniem ikry samiec buduje gniazdo. Miejsce wybrane na twardym podłożu oczyszcza z ruchomych, mulistych cząstek tak dokładnie, że ukazują się korzenie wodnych roślin. Średnica gniazda wynosi około 0,5 m. Jest ono zakładane w stosunkowo płytkim miejscu (0,5 do 1,5 m głębokości). Tarło - kwiecień do maja (przy temperaturze wody powyżej 9°C). Kleista ikra o średnicy 1-1,5 mm (150000-200000 na kilogram ciężaru ciała samicy) przyczepia się pojedynczo (często również zbrylona) do znajdujących się w gnieździe pędów roślin, korzeni oraz gałęzi. Samiec pilnuje gniazda, oczyszczając ikrę z osadzającego się na niej namułu. Okres inkubacji jaj wynosi około tygodnia. W pierwszych dniach po wylęgu młode ryby odżywiają się zawartością woreczka żółtkowego. Trzymają się w pobliżu powierzchni wody. Samice zazwyczaj rosną szybciej od samców, ale dojrzewają płciowo dopiero w wieku 3-5 lat. Samce dojrzewają w 3-4 roku życia przy długości ciała 35-45 cm. Odżywianie: Wylęg sandacza oprócz drobnych form zooplanklonu zjada również swych później wylęgających się pobratymców. Osobniki dorosłe odżywiają się niedużymi rybami (stynka, płoć, okoń, ukleja i inne). W okresie zimowym sandacz nie zapada w zimowy letarg i w związku z tym nie zaprzestaje pobierania pokarmu. Natomiast w okresie rozrodu nie odżywia się. Uwagi: Sandacz jest ważną rybą użytkową o doskonałym mięsie, które jednak bardzo szybko się psuje. Informacje te pozyskane ze strony: ryby.fishing.pl/main.php |
|
|
|
|
Offline |
Dodany dnia 18 lutego 2011 00:25
|
|
Weteran Postów: 741 Data rejestracji: 27.08.10 |
Sapa - Abramis sapa Budowa zewnętrzna: Ciało mocno wygrzbiecone, bocznie silnie ścieśnione. Pysk gruby, tępo zakończony, o dolnym otworze gębowym. Linia grzbietu i brzucha jednakowo wygięta. Oczy duże. Wzdłuż linii bocznej 47-52 łusek. Płetwa grzbietowa z 11, a odbytowa z 41-48 promieniami. Dolny płat płetwy ogonowej wydłużony. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Grzbiet ciemnoszary. Boki jaśniejsze, szarobiałe, o lekkim perłowym połysku. Brzuch białawy. Płetwy jasnoszare. Płetwy grzbietowa i odbytowa z ciemną obwódka. Długość 20-30 cm, maksymalnie 35 cm. Występowanie: Większe wody płynące i jeziora na obszarze od Dunaju po Ural i w rejonie Morza Kaspijskiego (Wołga, Terek i inne). Tryb życia: Stadna, żyjąca przy dnie ryba karpiowata. Tarło - kwiecień do maja. W tym okresie u samców występuje wysypka tarłowa. Stado tarłowe ciągnie w górę rzeki. Ikra składana jest w płytkich, zarośniętych roślinnością, przybrzeżnych partiach rzeki. Dojrzałość płciową uzyskują po 3-4 roku życia. Odżywianie: Małe zwierzęta denne, rzadziej również rośliny. Uwagi: Ciało niektórych osobników jest w przekroju podobne do płoci i wzdręgi. Klepiec posiada mały bardzo, zaokrąglony nosek, a ułożenie warg jest zbliżone jak w przypadku certy. Połysk czasami przechodzi łagodnie z koloru perłowego w żółtawozłoty Płetwy piersiowe i brzuszne przyjmują czasami barwę czerwonawą. Sieja - Coregonus lavaretus-Forma  Budowa zewnętrzna: Ciało śledziowate, zależnie od lokalnej rasy mniej lub bardziej wysmukłe. Głowa mała, o spiczastym, często nawet wyciągniętym w kształcie nosa pysku. Łuski większe niż u łososiowatych, linia boczna pełna. Wąsko wycięty otwór gębowy sięga do przedniej krawędzi oka; w zależności od rasy ma on położenie końcowe bądź dolne. Na pierwszym łuku skrzelowym 25-39 (najczęściej 30-34) długich, gęsto osadzonych wyrostków filtracyjnych. Grzbiet niebieskawozielony do ciemnozielonego. Boki i brzuch białe lub srebrzyście lśniące. W jeziorach ubogich w pokarm występują karłowate formy osiągające długość 10-20 cm, średnia długość wynosi 30-50 cm, maksymalnie około 60 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy sieji to... sułwica oraz głąbiel. Występowanie: Wyspy Brytyjskie, jeziora podalpejskie i alpejskie. Morze Bałtyckie i jego zlewisko, Skandynawia oraz północna Rosja aż po Syberię. Tryb życia: Forma wędrowna (np.: w Bałtyku), wchodzi na tarło do zalewów i dolnego biegu rzek. Pora tarta, zależnie od typu wód, bardzo różna, najczęściej jednak od września do grudnia. Również populacje zamieszkujące jeziora podejmować mogą wędrówki tarłowe do wpadających do nich rzek. Z drugiej strony sieja z Jeziora Bodeńskiego trze się około połowy grudnia w strefie wolnej wody na dużych głębokościach. Z syberyjskich rzek znane są osiadłe, karłowate formy tego gatunku. Odżywianie: W jeziorach odżywiają się głównie skorupiakami, przemieszczającymi się ku powierzchni wody larwami owadów i ich poczwarkami. Także wylęgiem ryb i ich ikrą. W płytkich jeziorach i rzekach zjadają również organizmy denne. Sielawa - Coregonus albula-Forma  Budowa zewnętrzna: Smukłe, śledziowate ciało o stosunkowo małej głowie i ostrym pysku. Łuski większe niż u łososiowatych. Pełna linia boczna. Płetwa tłuszczowa pomiędzy płetwą grzbietową i głęboko wciętą płetwą ogonową. Oczy duże. Wąsko wycięty otwór gębowy sięga tylko do przedniej krawędzi oka i jest skierowany skośnie ku górze. Szczęka dolna lekko wysunięta do przodu. Na pierwszym łuku skrzelowym 36-52 długich, gęsto rozmieszczonych wyrostków filtracyjnych. Grzbiet ciemny, od niebieskawo do zielonkawo lśniącego, boki i brzuch ubarwione srebrzyście. Płetwy z ciemną krawędzią. Długość 15-30 cm, maksymalnie 45 cm (jezioro Ładoga). Czy wiesz, że... inną nazwą sielawy jest... muranka. Występowanie: Anglia, Szkocja, południowo-wschodnia Norwegia, zlewisko Morza Bałtyckiego do północnozachodniej Rosji (dorzecze górnej Wołgi). Dzięki zarybianiu występuje również w jeziorze Wapingen (Bawaria), we Francji i południowej Rosji. Blisko spokrewniony z sielawą gatunek Coregonus baunti występuje w niektórych szwedzkich jeziorach, a także w północnej Rosji aż po Syberię. Tryb życia: Sielawa jest stadną rybą, zamieszkującą w jeziorach strefę otwartej wody. Tylko w okresie tarła szuka płytkich piaszczystych lub żwirowych miejsc w strefie brzegowej. W Bałtyku jest rybą wędrowną, wstępującą na tarło do rzek od września do grudnia. Ikra (1.700-4.800 sztuk zależnie od wielkości samicy) przykleja się do podłoża. Okres inkubacji 100-120 dni. Młode ryby rosną bardzo szybko, tak że już w końcu drugiego roku życia są dojrzałe płciowo. Odżywianie: Plankton skorupiakowy (wioślarki, widłonogi i inne). Sumik karłowaty - Ictalurus nebulosus  Budowa zewnętrzna: Ciało wyciągnięte, bezłuskie, z tyłu bocznie ścieśnione. Głowa szeroka, spłaszczona. Osiem wąsów: dwa długie (prawie tak długie jak głowa) na górnej szczęce, cztery krótsze na spodniej stronie głowy, po jednym z tyłu otworów nosowych. Linia boczna pełna. Płetwa grzbietowa z siedmioma promieniami; pierwszy jest zgrubiały. W płetwie odbytowej od 21 do 24 promieni (u Ictalurus melas 16-22). Pierwszy promień płetwy piersiowej na tylnej krawędzi silnie piłkowany (u Ictalurus melas słabo piłkowany lub gładki). Pomiędzy płetwą grzbietową a ogonową obecna płetwa tłuszczowa. Grzbiet ciemny, oliwkowobrązowy. Brzuch białawy do żółtawego. Płetwa odbytowa z jasną śluzówką (u Ictalurus melas czarna). Długość 20-30 cm, maksymalnie 45 cm. Czy wiesz, że... inną nazwą sumika karłowatego jest... koluch. Występowanie: Ameryka Północna, w spokojnych wodach od Wielkich Jezior po Zatokę Meksykańską. W 1885 roku sprowadzony do Europy. Obecnie występuje miejscowo w Europie Zachodniej, Środkowej i Wschodniej. Pokrewny mu sumik czarny (Ictalurus melas) wprowadzony został do wód środkowych i południowych Włoch, gdzie doskonale się zadomowił. Sum kanałowy (Ictalurus punctatus ) wsiedłony uprzednio tylko do wód Anglii, od 1972 roku (obok gatunków Ictalurus furcatus i Ictalurus catus) hodowany jest w wodach południowej Rosji. Tryb życia: Denna, aktywna nocą ryba. Tarło, w zależności od zasiedlonej wody, od kwietnia do lipca. Samiec z samicą budują płaskie gniazdo w zacisznym miejscu brzegowym. Opiekują się ikrą i wylęgiem. Odżywianie: Zwierzęta bezkręgowe, w starszym wieku również raki, małe ryby i żaby. Szczupak - Esox Luciu  Budowa zewnętrzna: Bardzo silnie wydłużone, bocznie słabo ścieśnione ciało, o przesuniętej daleko ku tyłowi płetwie grzbietowej. Brak płetwy tłuszczowej. Płetwy grzbietowa i odbytowa ustawiona naprzeciw siebie. Płetwa ogonowa rozwidlona. Długa głowa, o pysku uformowanym w kształcie kaczego dzioba. Szeroki otwór gębowy, szczęka dolna wysunięta do przodu. Szczęki, łuki podniebienne oraz język są silnie uzębione, na dolnej szczęce duże spiczaste kły. Wzdłuż ciała 110-130 małych łusek. Linia boczna kilkakrotnie przerywana. Ubarwienie bardzo zmienne, co zależy od charakteru zamieszkiwanej wody. Grzbiet brązowy lub zielonkawy, boki jaśniejsze z ciemnymi poprzecznymi plamami. Na głowie podłużne smugi. Brzuch białawy do żółtawego. Płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa z nieregularnymi ciemnymi plamami. Jednoroczne ryby, przebywające w silnie zarośniętych roślinnością przybrzeżnych rejonach zbiornika są najczęściej jasnozielone. Samce osiągają maksymalnie długość 100 cm, samice do 150 cm. Mogą żyć kilkanaście i więcej lat. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy szczupaka to... wilk, szczybiałka, szczuk oraz szczubeł. Występowanie: Szeroko rozprzestrzeniony w rzekach i jeziorach strefy klimatu umiarkowanego Europy, Azji i Ameryki Północnej. W dopływach Morza Północnego i Bałtyckiego, Morza Azowskiego, Czarnego, Kaspijskiego oraz Jeziora Aralskiego. W Alpach do wysokości 1500 metrów nad poziomem morza, w wodach słonawych Bałtyku, na Kaukazie i w Azji Mniejszej. We Włoszech od Padu do Tybru, w Norwegii do 66° szerokości geograficznej północnej. Tryb życia: Stanowiska ryba czystych, spokojnych wód. Szczególnie liczna w jeziorach o bujnym poroście wodnej roślinności. Stoi tu prawie bez ruchu na skraju zarośli wodnych, czatując na swą zdobycz. Tarło od lutego do maja, co zależy od charakteru zasiedlanej wody. Tarliska znajdują się w płytkich, bujnie porośniętych roślinnością, brzegowych partiach zbiornika lub na zalanych wiosennym przyborem łąkach. W czasie tarła jednej dużej samicy towarzyszy z reguły kilka mniejszych od niej samców. Kleista ikra o średnicy 3 mm (40 000-45 000 na kilogram ciężaru ciała samicy) mocno przykleja się do podwodnych roślin. Okres wylęgania 10-30 dni. Larwy mają na głowie gruczoły, wytwarzające kleistą nić, za pomocą której przytwierdzają się na okres 10-20 dni do roślin. Młode szczupaki osiągają w pierwszym roku życia długość 15-30 cm. Dojrzewają płciowo w 2-4 roku życia. Odżywianie: Świeżo wylęgłe szczupaki odżywiają się zooplanktonem. W miarę wzrostu aczynają polować, głównie na obunogi z rodzaju Gammarus, by przy długości 4 cm rozpocząć odżywianie się wyłącznie rybami. Dorosłe szczupaki zjadają również dostające się do wody małe zwierzęta lądowe (szczury, myszy, żaby i inne) oraz młode ptaki wodne. Świnka - Chondrostoma nasus  Budowa zewnętrzna: Daleko wysunięty, tępo zakończony pysk o dolnym, poprzecznie ustawionym otworze gębowym. Warga dolna zrogowaciała, z ostrą krawędzią. Łuski średniej wielkości, 55-62 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 12 promieni, w odbytowej zaś 13-14. Otrzewna koloru czarnego (czarne wnętrze brzucha). Zęby gardłowe jednorzędowe, nożowate, 7/6/-6. Grzbiet niebieskoszary do zielonoszarego, o jasnym metalicznym połysku w okresie tarła. Płetwy piersiowe, brzuszne i odbytowa żółtawoczerwone do fioletowych. Długość 25-40 cm, maksymalnie 50 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy świnki to... czyczuła, dunka, frycówka, nos, molawka, poduzd, siga, siuleja, srołka, piaskówka, podświnka, podustew oraz poduzd. Występowanie: W płynących wodach (krainy lipienia i brzany) od północnej Francji, dorzecze Rodanu, poprzez dorzecza Renu i Dunaju po Morze Kaspijskie. Tworzy liczne podgatunki, m.in.: Chondrostoma nasus borystenicum (w delcie Dunaju, w Dniestrze po Don), Chondrostoma nasus ohridanum (Jezioro Ochrydzkie), Chondrostoma nasus prespense (jezioro Prespa), Chondrostoma nasus vardarense (południowo-wschodnie Bałkany), Chondrostoma nasus variabile (północne dopływy Morza Kaspijskiego). W Azji Mniejszej spotykana tylko w zachodniej Turcji. Gatunkami blisko spokrewnionymi są Chondrostoma regium (centralna i wschodnia Turcja) i Chondrostoma cyri (południowe rzeki Kaukazu. Tryb życia: Stadna ryba przebywająca zazwyczaj przy dnie w płytkim nurcie, ponad żwirowymi ławami. Jedynie zimą schodzi w głębsze miejsca rzeki. Tarło od marca do maja. W tym okresie zarówno u samców, jak i u samic pojawia się wysypka tarłowa. Dojrzałe do rozrodu ryby ciągną stadami w górę rzeki. Kleista ikra o średnicy 1 mm (do 100000 sztuk na samicę) składana jest w płytkich miejscach nad żwirowym dnem. Odżywianie: Zjada glony porastające podwodne kamienie, także korzenie roślin i drobne zwierzęta denne. Tołpyga biała - Hypophthalmichthys molitrix  Budowa zewnętrzna: Wyciągnięte, nieco wygrzbie- cone, bocznie ścieśnione ciało, o szerokiej, spiczasto kończącej się głowie. Otwór gębowy górny, prawie pionowy, pozbawiony wąsów. Oczy małe, leżące poniżej środkowej linii głowy. Strona brzuszna z kilem biegnącym od wysokości szczelin skrzelowych do początku płetwy odbytowej. Łuski małe, 110-124 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 11-15, a odbytowa z 14-17 promieniami. Początkowe 2-3 promienie lekko pogrubione. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4-4. Grzbiet ciemny. Boki i strona brzuszna u młodych ryb (1-3-letnich) srebrzyście ubarwione; w starszym wieku są ołowianoszare. Maksymalna długość 100 cm. Występowanie: Ciepłe, głębokie wody płynące i jeziora na terenie Chin oraz w dorzeczu Amuru. Wprowadzona na Tajwan i do Tajlandii. Dzięki zabiegom zarybieniowym szeroko rozprzestrzeniana obecnie w wodach Europy Środkowej i Wschodniej. Tryb życia: W swej ojczyźnie tołpygi białe ciągną w okresie letnim z rzek na zalewowe obszary, z których powracają dopiero jesienią. Tarło odbywa się latem przy temperaturze wody 23-24°C. Ikra (do 500000 na jedną samicę) swobodnie unosi się w wodzie. Po zresorbowaniu zawartości woreczka żółtkowego wylęg udaje się w spokojne zakole rzeki, gdzie w początkowym okresie odżywia się zwierzęcym planktonem. W rzece Jangcy dojrzałość płciową uzyskuje w 3-4 roku życia, w Europie Środkowej (Węgry) w 5-6 roku. Odżywianie: Przy długości 5 do 10 cm w pokarmie młodych tołpyg białych zaczyna w coraz większym stopniu dominować fitoplankton. Równocześnie ich przewód pokarmowy wydłuża się, przekraczając 6-7-krotnie długość ciała. Troć jeziorowa - Salmo trutta lacustris  Budowa zewnętrzna: Wydłużone, bocznie nieco spłaszczone ciało, wyższe u ryb starszych niż u młodszych. Między płetwą grzbietową a ogonową występuje płetwa tłuszczowa. Łuski drobne; 110-120 wzdłuż linii bocznej, 14-19 (najczęściej 16) pomiędzy płetwą tłuszczową a linią boczną (łącznie z leżącymi na niej łuskami). Głowa o tępo ściętym pysku, z szeroko wyciętym otworem gębowym sięgającym tylnej krawędzi oka. Górne i dolne wyrostki filtracyjne pierwszego łuku skrzelowego guzkowate, wyrostki środkowe pałeczkowate. Płytka lemiesza z 4-6 zębami. Na jego trzonie z przodu najczęściej pojedynczy, z tyłu zaś podwójny rząd prostych zębów. Ubarwienie bardzo zmienne, zależnie od zasiedlanego zbiornika wodnego. Boki usiane różnej wielkości nieregularnymi czarnymi plamami. Między nimi występują - zwłaszcza u młodych ryb - kropki i pierścienie w kolorze od brązowego do czerwonawego. Długość od 40 do 80 cm, maksymalnie do 140 cm. Występowanie: Duże, głębokie, dobrze natlenione jeziora od północnej Rosji, Skandynawii, Islandii, Wysp Brytyjskich, przez Europę Środkową do regionu Alp i Jugosławii. Tryb życia: Ryba wędrowna z licznej grupy ryb rodzaju Salmo, wstępująca na tarło z jeziora do jego dopływów (czasami ryby wycierają się w samym jeziorze). Pora tarła od października do grudnia. Duża ikra o średnicy 5-5,5 mm (na kilogram ciężaru ciała samicy przypada 1000-2000 sztuk jaj) składana jest do dużych dołków (gniazd) i przykrywana żwirem. Młode ryby spływają z rzeki do jeziora po upływie 1-2 lat. Odżywianie: Drobne zwierzęta, w wieku starszym - ryby. Troć wędrowna - Salmo trutta trutta  Budowa zewnętrzna: Ciało masywniejsze niż u Salmo salar, głowa większa, trzon ogona krótszy, szerszy, bardziej spłaszczony, nie dłuższy od płetwy odbytowej. Płetwa ogonowa prawie prosta, bez wcięcia; 13-19 rzędów łusek pomiędzy płetwą tłuszczową a linią boczną; 120-130 drobnych łusek wzdłuż linii bocznej. Na końcu szczęki dolnej dojrzałych samic jest słabo zaznaczony hak, podobny do występującego u łososia atlantyckiego. U samców jest on dużo większy. Ubarwienie zbliżone do ubarwienia łososia, zmieniające się wraz z wiekiem. Młode ryby z czerwonymi kropkami i ciemnymi poprzecznymi plamami, płetwa tłuszczowa czerwono obramowana (u łososia czerwone obramowanie nigdy nie występuje!). Przy długości 10-20 cm rozpoczyna się proces smoltyfikacji (młodzieńcze plamy znikają, ciało się wysrebrza). Po jego zakończeniu młode ryby spływają do morza. Teraz troć ubarwiona jest jak łosoś, jednak w odróżnieniu od niego ma rozsiane na głowie, bokach i grzbiecie czarne, przypominające znak X plamy, które rozciągają się również poniżej linii bocznej. Przy coraz dłuższym pobycie w morzu liczba plam na ciele zwiększa się. Po 2-3 latach jest ich więcej, niektóre z nich zwiększają rozmiary i stają sięjasnożółte, nieregularne. Obok nich pojawiają się na grzbiecie plamy brązowoczerwone i czerwone. Ubarwienie grzbietu jest brudnoczerwonobrązowe, boki są jaśniejsze, a brzuch srebrzysty. Długość do 100 cm. Czy wiesz, że... inną nazwą troci jest... trotka. Występowanie: U wybrzeży Europy od Zatoki Czeskiej do Douro w Portugalii, w Morzu Bałtyckim, ale nie występuje w Newie i Peczorze. Występuje w kanale La Manche i na szkockim wybrzeżu, rzadko w Islandii i Irlandii. Salmo trutta trutta wywodzi się z Europy i zachodniej Azji. W 1883 roku wprowadzona została do wód Ameryki, gdzie się zadomowiła. Dzisiaj znaleźć ją można prawie we wszystkich zakątkach kuli ziemskiej, gdzie tylko znalazła odpowiednie warunki życia. Tryb życia: Ryba anadromiczna. Tarło, zależnie od geograficznego regionu, od listopada do marca. Ciąg tarłowy rozpoczyna się w lipcu i trwa do października. Ryby wędrują w górę dorzecza wyżej niż łosoś. Po tarle trocie nie są tak osłabione i spływają (zazwyczaj nie od razu) do morza. W ciągu swego życia kilkakrotnie podejmują wędrówkę rozrodczą. Odżywianie: Młode ryby zjadają przeważnie małe skorupiaki, owady i ich larwy. W miarę wzrostu coraz większy udział w ich pokarmie stanowią ryby. Osobniki dorosłe są bardzo żarłoczne. Przy odpowiednim składzie organizmów pokarmowych mięso troci wędrownej jest łososiowatego koloru. Uwagi: Uważa się, że troć wędrowna jest przodkiem wszystkich 18 form ryb łososiowatych, współcześnie żyjących w Europie. Ich powstanie i zmienności warunkowane były specyficznymi czynnikami wodnego środowiska (prąd wody, temperatura, podłoże), które z kolei kształtowane były położeniem geograficznym wód oraz wpływami okresów zlodowacenia. Ukleja - Alburnus alburnus  Budowa zewnętrzna: Ciało smukłe, bocznie ścieśnione. Jego wysokość jest około dwóch razy większa od szerokości trzonu ogonowego. Otwór gębowy górny, skośnie skierowany ku górze. Dolna szczęka nie pogrubiona, wysunięta ku przodowi. Bezłuski kil pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową. Łuski średniej wielkości, 46-53 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 11-12, a odbytowa, wyraźnie dłuższa, z 18-32 promieniami. Rozpoczyna się ona za tylną krawędzią płetwy grzbietowej. Zęby gardłowe dwurzędowe i piłkowane, 2.5-5.2. Długie, gęsto ustawione wyrostki filtracyjne. Grzbiet koloru od zielonoszarego do zielononiebieskiego; boki i strona brzuszna intensywnie, srebrzyście lśniące. Płetwy grzbietowa i ogonowa jasnoszare do zielonkawych. Płetwy parzyste i odbytowa białawe; pomarańczowa nasada. Długość 12-15 cm, maksymalnie 25 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy ukleji to... bielizna, błyskawka, błyskotka, deszczówka, fiut, sucharka, suchorybiec, szweja, szwyja, sikawka oraz suszyca. Występowanie: W stojących i wolno płynących wodach na północ od Pirenejów i Alp, od Anglii (brak jej w Szkocji i Irlandii) i Francji po Ural oraz zachodnią część Kraju Zakaukaskiego. Także w basenie Dunaju i południowej Skandynawii. Na południowych Bałkanach występują dwa podgatunki tej ryby. Tryb życia: Stadna, ruchliwa ryba powierzchniowa, żyjąca zarówno w strefie brzegowej, jak i otwartej wody. Wybiera miejsca spokojne, unikając wody zmąconej, a także rejonów silnie porośniętych roślinnością. Tarło od kwietnia do czerwca. W okresie tarła samce z wysypką tarłową. Ikra składana jest w płytkich, żwirowych miejscach strefy brzegowej, a także w dopływach i odpływach jezior. Kleiste jaja (około 1500) przyczepiają się do kamieni i podwodnych roślin. Po tygodniu wylęgają się z nich larwy. Po pierwszym roku życia ryby osiągają długość 3-5 cm. Dojrzałość płciową uzyskują w 2-3 roku życia. Odżywianie: Zwierzęta planktonowe, larwy owadów. Węgorz - Anguilla anguilla  Budowa zewnętrzna: Wężowate ciało pokryte śluzowatą skórą, w której bardzo głęboko osadzone są drobniutkie, podłużnie owalne łuski. Płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa połączone są ze sobą i pozbawione twardych promieni. Nasada płetwy grzbietowej zaczyna się daleko poza zakończeniem płetw piersiowych. Brak płetw brzusznych. Węgorz żółty: grzbiet oliwkowobrązowy lub szarobrązowy. Strona brzuszna żółtawa. Węgorz srebrzysty (po osiągnięciu dojrzałości płciowej): grzbiet ciemny, szarozielony, boki i brzuch srebrzyste, o silnym połysku. Samce uzyskują długość do 51 cm i ciężar 150 g, samice do 150 cm i 6 kg. Występowanie: Zlewisko północnej części Oceanu Atlantyckiego od dorzecza Peczory i Morza Białego, Islandii i Wysp Owczych po Azory, Wyspy Kanaryjskie i zachodnie wybrzeże Afryki; zlewiska Morza Północnego, Bałtyckiego, Śródziemnego (do Grecji) i Adriatyckiego. Współcześnie dzięki zabiegom zarybieniowym szeroko rozprzestrzeniony (np.: w dorzeczu Dunaju). Tryb życia: Katadromiczna ryba wędrowna (to znaczy ciągnąca na tarło z wód słodkich do morza). Po 4-10 latach od wstąpienia do rzek i jezior w sierpniu lub wrześniu węgorz srebrzysty rozpoczyna wędrówkę do morza. Jego tarliska znajdują się w głębinach Morza Sargassowego. Tarło odbywa się wczesną wiosną po upływie półtora roku od początku wędrówki; po tarle wszystkie węgorze giną. Prawdopodobnie ikra swobodnie unosi się w wodzie. Przezroczyste, kształtem przypominające liść wierzbowy larwy unoszone są przez Prąd Zatokowy (Golfstrom) na wschód. Najmłodsze, które znaleziono, mierzyły 6 mm długości i unosiły się na głębokości 300 metrów. Mają one drobne, spiczaste zęby, którymi mogą chwytać pokarm, W miarę upływu czasu stają się grubsze i dłuższe i coraz mniej przypominają liść wierzby. W trzecim roku życia, przy długości około 7 cm jako węgorze szkliste docierają do europejskich wybrzeży. Mają teraz stożkowate zęby. Już jako węgorze wstępujące posuwają się wzdłuż brzegu w górę, pod prąd rzek. Wędrują zazwyczaj nocą. W tym czasie zaczynają się wybarwiać. Po pięciu latach życia wzrost samców ulega zahamowaniu. Trzymają się one w pobliżu wybrzeża, w przyujściowych odcinkach rzek i słonawych wodach. W odróżnieniu od nich samice wędrują daleko w górę rzek i cały czas rosną. Karłowate cykloidalne łuski tworzą się dopiero po kilku latach słodkowodnego życia. U dojrzewających ryb grzbiet przybiera czarne za barwienie, zaś boki są srebrzystobiałe. Ryby te nazywają się teraz węgorzami srebrzystymi. W końcu rozpoczynają długą, wynoszącą wiele tysięcy kilometrów wędrówkę do Morza Sargassowego, w czasie której w ich organizmie (mięśniach, przewodzie pokarmowym) następują głębokie zmiany. Odżywianie: Larwy w stadium "wierzbowego liścia" odżywiają się planktonem. Węgorze wstępujące - larwami owadów, drobnymi mięczakami, ślimakami i robakami. W zależności od rodzaju pobieranego pokarmu rozróżnia się węgorze wąskogłowe - których pokarm stanowią robaki, drobne ryby i stawonogi, larwy owadów, małe mięczaki - oraz węgorze szerokogłowe odżywiające się rakami i rybami. Wzdręga - Scardinius erythrophthalmus  Budowa zewnętrzna: Ciało wygrzbiecone, ścieśnione w płaszczyznach bocznych. Krawędź brzucha, pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową, w postaci kila. Początek nasady płetwy grzbietowej wyraźnie przesunięty do tyłu w stosunku do nasady płetw brzusznych. Otwór gębowy wąski, skośnie skierowany ku górze. Oczy złociście lśniące (znak rozpoznawczy w stosunku do bardzo podobnej płoci). Duże koliste łuski, 40-43 wzdłuż linii bocznej. W płetwach piersiowych po 16-17 promieni, w grzbietowej 10-12, a płetwa odbytowa ma ich 12-14. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5-5.3. Grzbiet i wierzchnia część głowy zielonoszare do zielonobrązowych, boki jaśniejsze, o mosiężnym połysku. Strona brzuszna ubarwiona srebrzyście. Płetwy brzuszne, odbytowa i grzbietowa pomarańczowe do krwistoczerwonych, u nasady w kolorze od brązowawego do szarego. Długość 20-30 cm, maksymalnie 45 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy wzdręgi to... czerwionka, krasnopióra, czerwonka oraz czerwona płotka. Występowanie: Spokojne wody o mulistym podłożu, od Europy Zachodniej, przez Europę Środkową, północne Włochy i Bałkany, w basenie Morza Czarnego i Kaspijskiego, aż po Ural i Jezioro Aralskie. W środkowych i południowych Włoszech, na dalmatyńskim wybrzeżu i w centralnej Grecji występuje podgatunek Scardinius erythrophthalmus scardafa. Tryb życia: Ryba stadna, przebywająca zwykle pod powierzchnią wody wśród roślinności strefy przybrzeżnej. Tarło od kwietnia do maja. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (100000-200000), składana jest na roślinności wodnej. Okres inkubacji trwa 3 do 10 dni. Odżywianie: Głównie pokarm roślinny; również małe organizmy zwierzęce. Zakazowi połowów wędkarskich podlegają następujące gatunki ryb prawnie chronionych: Alosa - Alosa alosa  Budowa zewnętrzna: Wyciągnięty, bocznie spłaszczony tułów pokryty cykłoidalnymi łuskami, nie występującymi na głowie. Brak linii bocznej. Krótka płetwa grzbietowa, brak płetwy tłuszczowej. Szczęka górna wycięta w połowie długości. Szczęka dolna sięga do tylnej krawędzi oka (jest to cecha rozpoznawcza wszystkich gatunków z rodzaju Alosa i Caspialosa). Brak zębów na lemieszu; 90-130 długich, bardzo cienkich skrzelowych wyrostków Filtracyjnych; 70-80 łusek, ułożonych w rzędzie wzdłuż ciała. Górna jego część - od niebieskawo- zielonej do brązowej. Boki i brzuch srebrzyście białe z mosiężnym połyskiem. Przy górnej krawędzi szczeliny skrzelowej duża ciemna plama. Z tyłu za nią 1-2 niewyraźne mniejsze plamy. Długość 35-40 cm, maksymalnie 70 cm. Występowanie: Przybrzeżne wody północnego Atlantyku od południowej Norwegii do północnej Afryki; w zachodniej części Morza Śródziemnego; u wybrzeży Grecji i w Morzu Czarnym występują dwa podgatunki. Tryb życia: Anadromiczna ryba wędrowna (na tarło wędruje z morza do wód słodkich). Po kilkuletnim pobycie w przybrzeżnych wodach (dojrzałość płciową osiąga w 3-4 roku życia), aloza wstępuje w górę rzek. Kiedyś wstępowała do Elby docierając do Drezna, w Renie aż do Bazylei, a w dorzeczu Menu do Erlangen. Tarło ciągnie się od maja do czerwca. Jaja swobodnie unoszą się w wodzie ponad dnem. W zależności od temperatury wody larwy wylęgają się po 4-8 dniach. Od sierpnia do października młode alozy wpływają do morza. Odżywianie: Zooplankton. Babka czarna - Gobius Niger  Budowa zewnętrzna: Ciało wyciągnięte, z długą, spłaszczoną głową o szerokim otworze gębowym sięgającym do linii przedniej krawędzi oka. Szczęka dolna lekko wysunięta. Duże oczy umieszczone na wierzchu głowy. Trzon ogonowy szeroki i zdecydowanie krótszy niż podstawa drugiej płetwy grzbietowej; 32-42 (zwykle 35-41) łusek wzdłuż ciała. Kark, w zależności od lokalnej rasy tej ryby, mniej lub bardziej ułuszczony. Dwie oddzielone płetwy grzbietowe. Pierwsza z 5-7 (zazwyczaj 6) promieniami twardymi. W drugiej 1 promień twardy i 11-13 (zwykle 12-13) miękkich. W górnej części płetw piersiowych występują krótkie, wolne promienie. Płetwy brzuszne zaokrąglone, zrośnięte w formie przyssawki (cecha charakterystyczna tej rodziny). Długość do 18 cm. Występowanie: W przybrzeżnych wodach (do głębokości 75 m), ujściach rzek i słonawych zalewach, w miejscach o piaszczystym lub mulistym dnie porośniętym podwodnymi łąkami. Północno-wschodni Atlantyk od Mauretanii do Norwegii (Trondheim), Bałtyk, Morze Śródziemne. Tryb życia: Ryba denna. Tarło od marca do maja (Morze Śródziemne) i od maja do sierpnia (Morze Bałtyckie). Samiec pilnuje i broni swego rewiru. Pod kamieniami, połówką muszli i innymi przedmiotami buduje gniazdo, dokąd po godowym tańcu sprowadza dojrzałą samicę. Składa ona od 1000 do 6000 gruszkowatych jaj o średnicy 0,8 mm, które przyklejają się (przyczepną nitką) do sklepienia gniazda. Pilnuje ich i opiekuje się nimi samiec. Wylęg swobodnie w wodzie wśród planktonowych organizmów. Przy długości 9 mm zaczyna przechodzić na denny tryb życia. Odżywianie: Robaki, skorupiaki, mięczaki, małe ryby. Babka piaskowa - Pomatoschistus microps  Budowa zewnętrzna: Wrzecionowate ciało o wysokiej, słabo spłaszczonej głowie. Oczy nie są skierowane ku górze. Krótkie, pionowe szczeliny skrzelowe (sięgają tylko na szerokość nasady płetw piersiowych). Trzon ogonowy długi i niski. Od 41 do 52 łusek wzdłuż ciała, kark, przednia część grzbietu (do końca pierwszej płetwy grzbietowej), partie piersiowe (do nasady płetw brzusznych) pozbawione łusek. Łuski trzonu ogonowego są większe niż w pozostałych partiach ciała. Dwie rozdzielone płetwy grzbietowe. Pierwsza z 5-7 (zwykle 6) promieniami twardymi, druga z 1 promieniem twardym i 8-10 promieniami miękkimi. W płetwie odbytowej 1 promień twardy i 7-10 promieni miękkich. Błona lejka z delikatnymi, ziarenkowatymi kosmykami. Ubarwienie jasnoszare do jasnobrązowego z zielonym połyskiem. Na bokach rząd ciemnych plam. Na pysku 2 ciemne, skośne pręgi. Na płetwach grzbietowych i ogonowej czerwonobrązowe paski. Dojrzale samce mają ciemne, poprzeczne prążki, ciemne gardło i ciemnoniebieską plamę na tylnej krawędzi przedniej płetwy grzbietowej. Długość 3-4 cm, maksymalnie 5 cm. Występowanie: W płytkich, przybrzeżnych miejscach o piaszczystym podłożu, w morskich i słonawych wodach od południowej Hiszpanii po środkową Norwegię, w zachodnim Bałtyku i zachodniej części Morza Śródziemnego. W basenie Morza Czarnego występuje podgatunek Pomatoschistus microps leopardinus, który wędruje daleko w górę dopływów (np.: Boh). Tryb życia: Towarzyska, denna ryba. Tarło od kwietnia do sierpnia. Ikra o średnicy 1 mm pilnowana jest przez samca. Po upływie około tygodnia wylegują się z niej larwy o długości 3 mm. Odżywianie: Głównie skorupiaki. Ciosa - Pelecus cultratus  Budowa zewnętrzna: Ciało wyciągnięte, bocznie silnie ścieśnione. Otwór gębowy skośnie ustawiony ku górze. Linia grzbietu prosta, linia brzuszna sierpowata, z ostrą w formie kila, krawędzią. Głowa mała. Oczy duże. Łuski małe, 90-115 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa krótka, przesunięta w kierunku ogona, z 10-11 promieniami. W długiej płetwie odbytowej jest ich 29-32. Duże płetwy piersiowe sięgają płetw brzusznych. Zęby gardłowe, dwurzędowe, 2.5-5.2. Grzbiet ciemny, od zielononiebieskiego do czarniawego. Boki jaśniejsze, intensywnie srebrzyste, z czerwonawym odcieniem. Brzuch biały. Płetwy piersiowe, grzbietowa i ogonowa szare, do żółtawej tonacji. Długość 25-35 cm, maksymalnie 60 cm. Występowanie: Wolno płynące i stojące wody w zlewisku Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego, Azowskiego i Kaspijskiego oraz Jeziora Aralskiego. W dorzeczu Dunaju dochodziła kiedyś do Passau. Tryb życia: Ryba stadna, w ciągu dnia przebywająca bliżej dna, nocą zaś blisko powierzchni wody. Tarło - maj do lipca. Dojrzale osobniki wędrują z wód słonawych pod prąd, do dolnego biegu dopływów; zamieszkujące jeziora ciągną do brzegów. Ikra (30000-100000) jest pelagiczna. Rozwija się w ciągu 3-4 dni, spływając z prądem wody. Ryby dożywają maksymalnie 9 lat. Odżywianie: Skorupiaki planktonowe, larwy i poczwarki owadów, owady z powietrza, małe ryby. Głowacz białopłetwy - Cottus gobio  Budowa zewnętrzna: Kijankowate, bezłuskie ciało o szerokiej, spłaszczonej głowie. Szeroki, końcowy otwór gębowy. Oczy wysoko umieszczone. Pokrywy skrzelowe z silnym, wygiętym kolcem. Wąskie szczeliny skrzelowe. Błony podskrzelowe zrośnięte z przegrodą międzyskrzelową. Pośrodku boków, aż po nasadę płetwy ogonowej, biegnie linia boczna. Mieści się na niej 30-35 małych płytek kostnych. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 5-9 kolcami, druga z 13-19 promieniami miękkimi. W płetwie odbytowej 10-15 promieni miękkich. Duże płetwy piersiowe o zgrubiałych, wystających poza fałd płetwy, dolnych promieniach. Płetwy brzuszne położone piersiowo. Ich wewnętrzne promienie są tylko trochę krótsze od promieni zewnętrznych. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Brak pęcherza pławnego. U samców występuje wyraźna brodawka płciowa. Grzbiet i boki szaro ubarwione, z wyraźnymi ciemnymi cieniami. Brzuch biały. Płetwy - grzbietowa, ogonowa i piersiowe - jasne z ciemnymi prążkami. U dużych osobników zewnętrzne promienie płetw brzusznych są ciemno ubarwione. Długość ciała wynosi zazwyczaj 10-15 cm, maksymalnie 18 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy głowacza to... baba, babka, babczuk, pałogłowiec, pałos, głoc, guc i zgar. Występowanie: Płytkie, dobrze natlenione, rwące potoki (kraina pstrąga) oraz strefa przybrzeżna przejrzystych jezior (w Alpach do wysokości 2200 m n.p.m.). Występuje na piaszczystym lub żwirowo-kamienistym podłożu. Szeroko rozprzestrzeniony w zachodniej, środkowej i wschodniej Europie; od Walii i Anglii przez dorzecze Wisły, Pomorze, południową Szwecję, Peczorę, wybrzeże Bałtyku, Łotwę, Estonię, dorzecza Rodanu, Renu i Padu oraz leżące na tym obszarze jeziora. Występuje w górnym Tybrze i w Dalmacji. (Krim, Wardar). Brak go w Norwegii, Jutlandii, Szkocji, Irlandii, południowej Hiszpanii, na Sycylii, Peloponezie, Kaukazie i na północ od rzeki Newy. W Bałtyku spotykany w strefie słonawych wód. Geograficzną rasą jest Cottus gobio koshewinikowi, który żyje w Newie, Dźwinie, Dnieprze, Wołdze i Uralu. Tryb życia: W ciągu dnia ukryty pomiędzy kamieniami, korzeniami drzew i gałęziami. W razie niebezpieczeństwa umyka zygzakowatymi, krótkimi skokami, znikając błyskawicznie w kryjówce. Na poszukiwanie pokarmu wyrusza dopiero po nastaniu ciemności. Tarło od lutego do maja. Samiec przygotowuje gniazdo (mały dołek, pod kamieniem); następnie opiekuje się ikrą. Po godowym tańcu samica przykleja do spodniej strony kamienia 1000-2000 pomarańczowych jaj (średnica 2-2,5 mm), które są następnie zapładniane przez samca. Okres inkubacji ikry wynosi 3-6 tygodni. W chwili wylęgu larwy mierzą 6-7 mm długości. Przez pierwszych 10-12 dni odżywiają się zawartością dużego, okrągłego woreczka żółtkowego. Młode ryby rosną bardzo szybko i już w końcu drugiego roku życia uzyskują dojrzałość płciową. W populacji głowacza białopłetwego samce zawsze przeważają pod względem liczebności. Odżywianie: Małe zwierzęta denne (wioślarki, larwy owadów), ikra i wylęg ryb (zwłaszcza pstrągów, stąd w gospodarce rybackiej traktowany jest jako groźny szkodnik). Uwagi: Głowacz białopłetwy żyje często w tych samych wodach, co śliz. Jest on bardzo wrażliwy na zmiany składu chemicznego wody, dlatego prawie zupełnie zniknął z niżej leżących (bardziej zanieczyszczonych) odcinków rzek. Głowacz pręgopłetwy - Cottus poecilopus  Budowa zewnętrzna: Kijankowate, bezłuskie ciało o szerokiej, spłaszczonej głowie. Szeroki, końcowy otwór gębowy. Oczy umieszczone wysoko. Na wieczku skrzelowym bardzo silny, wygięty kolec. Szczeliny skrzelowe wąskie. Błony podskrzelowe zrośnięte z przegrodą międzyskrzelową. Linia boczna biegnie powyżej środka ciała, sięgając tylko na wysokość środka drugiej płetwy grzbietowej. Znajduje się na niej 20-25 małych płytek kostnych. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 6-10 kolcami, druga z 16-20 promieniami miękkimi; w płetwie odbytowej jest 12-15 promieni. Duże płetwy piersiowe o zgrubiałych, wystających poza fałd płetwy, dolnych promieniach. Długie i wąskie płetwy brzuszne mają piersiowe położenie. Ich wewnętrzne promienie są krótsze o połowę od promieni zewnętrznych, które sięgać mogą do odbytu. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Grzbiet i boki brązowawoszare z ciemnymi, poprzecznymi paskami. Na płetwach grzbietowych i odbytowej są one skośne i długie. Płetwa ogonowa i piersiowe poprzecznie prążkowane. Długość 7-9 cm, maksymalnie 12,5 cm. Występowanie: Przejrzyste, natlenione wody górskie o piaszczystym lub żwirowym podłożu w Karpatach, północnej Europie i północnej Azji. Występuje razem z głowaczem białopłetwym. Tryb życia: Denna ryba przebywająca pod kamieniami i wśród otoczaków, miejscami na dużych głębokościach. Tarło od lutego do kwietnia. Potomstwem opiekuje się samiec. Odżywianie: Zwierzęta denne (zwłaszcza skorupiaki), ikra oraz wylęg ryb. Kiełb białopłetwy - Gobio albipinnatus  Budowa zewnętrzna: Krewny kiełbia Kesslera, należący tak jak i on do podrodzaju Romanogobio, różniący się od niego krótszym i wyższym trzonem ogona. Głowa długa z krótszym, tępym pyskiem, otwór gębowy dolny. Oczy duże (średnica ich jest co najmniej tak duża jak odstęp pomiędzy nimi). Odchylone do tylu wąsy sięgają do tylnej krawędzi oka. Łuski duże, 39-43 wzdłuż linii bocznej, pomiędzy linią boczną a nasadą płetwy brzusznej cztery rzędy łusek. Gardło zwykle bez łusek. W płetwie grzbietowej 10, w odbytowej zaś 8-9 promieni. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5.-5.3. Grzbiet ciemny, od zielonkawego do brązowego. Boki jaśniejsze z rzędem ciemnych, okrągłych plam leżących bezpośrednio przed linią boczną. Strona brzuszna biaława. Otwory linii bocznej są od dołu i od góry ciemno obramowane. Płetwy grzbietowa i ogonowa bezbarwne, bez plam, co sprawia, że gatunek ten łatwo jest odróżnić od kiełbia (Gobio gobio). Długość 8-10 cm, maksymalnie 13 cm. Występowanie: W spokojnych, głębszych, przybrzeżnych miejscach środkowego i dolnego biegu rzek. Forma podstawowa Gobio albipinnatus albipinnatus występuje w basenie Donu i Wołgi. Podgatunkami kiełbia białopłetwego są: Gobio albipinnatus belingi (Dniestr, Boh i Dniepr), Gobio albipinnatus elimeius (Tesalia-Grecja) i Gobio albipinnatus vladykovi (środkowy i dolny basen Dunaju od Pressburga). Tryb życia: Towarzyska, przydenna ryba, której biologia nie została dotychczas zbyt dobrze poznana. Tarło od maja do czerwca. Odżywianie: Porastające dno glony oraz drobne organizmy zwierzęce (robaki, larwy owadów, skorupiaki). Kiełb kesslera - Gobio kessleri  Budowa zewnętrzna: Ciało wysmukłe, trzon ogonowy wąski. Długa głowa o dużych oczach, ostrym pysku i dolnym otworze gębowym. Średnica oka równa jest odległości pomiędzy oczami. Na tylnej krawędzi szczęki górnej umieszczone są pojedyncze, długie wąsy. sięgające do tylnej krawędzi oka. Łuski duże. 40-43 wzdłuż linii bocznej. Pomiędzy linią boczną a nasadą płetw brzusznych 3-4 rzędy łusek. W płetwie grzbietowej jest l0, a w odbytowej 9 promieni. Zęby gardłowe dwurzędowe, (2)3.5-5.3(2). Grzbiet czarniawoszary. Boki jaśniejsze z dużymi, niewyraźnymi plamami wzdłuż linii bocznej. Brzuch białawy. Płetwy grzbietowa i ogonowa z 1-3 rzędami ciemnych plam. Długość 10-12 cm, maksymalnie 15 cm. Występowanie: Wody chłodne, szybko płynące, zasobne w tlen, o piaszczystym lub żwirowym podłożu (kraina pstrąga, lipienia, brzany). W dopływach środkowego i dolnego Dunaju (Czechy, Słowacja, do Bułgarii i Besarabii), w Dniestrze i jego dopływach (południowo-zachodnia Ukraina), a także w górnym dorzeczu Wisły. Znane są dwa podgatunki: Gobio kessleri antipai (delta Dunaju oraz dolny bieg i ujścia niektórych jego dopływów) i Gobio kessleri banuticus (Timis, Caras i Nera - rumuńskie dopływy Dunaju). Tryb życia: Mała. towarzyska, stadna ryba przebywająca głównie z strefie prądu na płytkich żwirowych przykosach. Tarto od kwietnia do czerwca. W tym okresie pojawia się u samców słaba wysypka tarłowa. Ikra składana w obmywanych prądem wody płytkich, brzegowych partiach. Odżywianie: Porastające dno glony oraz drobne organizmy zwierzęce (robaki, larwy owadów, skorupiaki). Koza - Cobitis taenia  Budowa zewnętrzna: Głowa wydłużona, bocznie silnie ścieśniona. Otwór gębowy wąski, dolny, z sześcioma krótkimi wąsikami na szczęce górnej (cztery z przodu, dwa w kącikach warg). Przedni otwór nosowy rurkowaty i krótki. Tuż pod okiem w fałdzie skórnym ukryty jest ruchomy, podwójny kolec, charakterystyczna cecha wszystkich gatunków kóz. Całe ciało pokryte małymi, cienkimi łuskami. Linia boczna wykształcona tylko w przedniej części ciała. Płetwa grzbietowa z 10-12, a odbytowa z 7-9 promieniami. U samców drugi promień płetw piersiowych jest pogrubiony. Zęby gardłowe jednorzędowe, 8(9,10)-(10,9)8. Grzbiet brudnożółty z ciemnymi, brązowymi plamami, kreskami i marmurkowymi wzorami. Boki koloru piaskowego z długim rzędem 10-20 ciemnobrązowych, jasno obramowanych plam, łączących się ze sobą czarną, cienką, długą linią. Nad nimi podobny rząd plam mniejszych. Brzuch białawy. Na górnej krawędzi nasady ogonowej czarna plama. Długość 8-10 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy kozy to... sykałka, sykawka, sykit, sikacz, piaskownica, junyk, kolinka, kowbeń, szczypawka, węgorka i kózka. Występowanie: Szeroko rozprzestrzeniona w całej Europie, w przejrzystych wodach płynących i brzegowej strefie jezior o piaszczystym lub mulistym podłożu. Tworzy 7 podgatunków żyjących na terenie Hiszpanii, północnych Włoch i Bałkanów. Liczebność pogłowia tego gatunku uległa w ostatnim okresie znacznemu zmniejszeniu. Tryb życia: W ciągu dnia koza przebywa zagrzebana w piaszczystym podłożu, ożywiając się wraz z nastaniem zmierzchu. Tarło - kwiecień do czerwca. Kleista ikra składana jest w płytkiej wodzie na kamieniach lub roślinach. Odżywianie: Małe, bytujące w podłożu zwierzęta bezkręgowe. Koza złotawa - Cobitis aurata  Budowa zewnętrzna: Silnie wyciągnięte, wąskie ciało. Otwór gębowy wąski, dolny, z sześcioma wąsikami na górnej szczęce (cztery z przodu, dwa w kącikach warg, sięgające tylnej krawędzi oka). Przedni otwór nosowy krótki i rurkowaty. Dokładnie poniżej środka oka znajduje się silny, podwójny kolec. Spodnia część trzonu ogonowego z małym, tłuszczowym kilem. Łuski bardzo matę, 170-200 wzdłuż środkowej linii ciała. Płetwa grzbietowa z 8-10, odbytowa zaś z 7-9 promieniami. Drugi promień płetw piersiowych nie jest u samców pogrubiony. W płetwie ogonowej 14 promieni. U dorosłych. dojrzałych płciowo samców przednia część ciała jest silniej rozrośnięta - pogrubiona (cecha charakterystyczna podrodzaju Sabanjewia, do którego należy koza złotawa i następne omawiane gatunki). Zęby gardłowe jednorzędowe, zazwyczaj 8-8. Boki ciała uderzająco złociście lśniące. Długość 8-12 cm, maksymalnie 14 cm. Występowanie: W wartko płynących wodach (górny i środkowy bieg rzek), od zlewiska Morza Azowskiego (Don, Kubań), po Kaukaz (dorzecza Kaury i Arak). Znane są cztery podgatunki: Cobitis aurata balcanica (dorzecza Atrumy, Mety i Maricy na południowych Bałkanach, dopływy środkowego i dolnego Dunaju), Cobitis aurata bulgarica (środkowy i dolny bieg Dunaju), Cobitis aurata radnensis (górny bieg rzeki Mury z dopływem Tirnava Mare w Rumunii), Cobitis aurata vallachia (dunajskie dopływy z obszaru Wołoszczyzny w południowej Rumunii). Tryb życia: Lubi odcinki rzek o silnym prądzie wody. Tarło - maj do lipca. Ikra składana jest wśród kamieni i porastających je glonów. Odżywianie: Małe zwierzęta denne. Kur rogacz - Myoxocephalus quadricornis  Budowa zewnętrzna: podobne do kijanki ciało o szerokiej spłaszczonej głowie. Duży, końcowy otwór gębowy. Nad pyskiem dwa małe kolce. Na wierzchu głowy 4 gąbczaste, chrząstkowe narośle. Wieczko skrzelowe z 2, a przednia płytka wieczka skrzelowego (praeoperculum) z 4 kolcami (leżący najwyżej jest najdłuższy). Szeroka szczelina skrzelowa. Błony podskrzeIowe nie są zrośnięte z przegrodą międzyskrzelową. Brak łusek, lecz na ciele pomiędzy linią boczną i grzbietem występuje jeden lub kilka rzędów kostnych guzków. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 7-9 kolcami, druga z 13-16 wysokimi, nitkowato wydłużonymi promieniami miękkimi. W płetwie odbytowej jest ich 13-17. Duże, wachlarzowate płetwy piersiowe o zgrubiałych, wystających poza błonę płetwy dolnych promieniach. Płetwy brzuszne położne piersiowo, a ich wewnętrzne promienie są niewiele krótsze od zewnętrznych. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Brak pęcherza pławnego. Grzbiet brązowoszary, boki żółtawe, brzuch natomiast biały. Kostne guzki na głowie są żółtoszarego koloru. Płetwy z rzędami ciemnych plam. Długość słodkowodnych form wynosi 10-25 cm. Formy morskie osiągają maksymalnie 60 cm (Cieśnina Beringa). Występowanie: Przybrzeżne wody półkuli północnej. Jako reliktowa forma epoki lodowcowej spotykany również w zimnych, głębokich słodkowodnych jeziorach, rzadziej w dolnym biegu rzek. W Europie występuje w zlewisku Bałtyku i Oceanu Arktycznego. Tworzy liczne podgatunki, zwłaszcza na Pojezierzu Szwedzkim. Myoxocephalus quadricornis lönnbergi żyje w jeziorze Łodoga i jeziorze Malar, Myoxocephalus quadricornis asundensis w jeziorze Asund, Myoxocephalus quadricornis oernensis w jeziorze Oerne, Myoxocephalus quadricornis frykenensis w jeziorze Fryken, Myoxocephalus quadricornis onegensis w jeziorze Onega, Myoxocephalus quadricornis venerensis w jeziorze Wener i Myoxocephalus quadricornis relictus w jeziorze Watten. U wybrzeży Oceanu Arktycznego, w Azji i Ameryce Północnej występuje Myoxocephalus quadricornis lahradoricus. Kur rogacz w wodach europejskich wchodzi do dolnego biegu Dźwiny, Peczory i innych rzek. Tryb życia: Ryba denna, przebywająca w płytkich, przybrzeżnych rejonach wód. Tarło - grudzień do stycznia. Złożona w bryłach ikra pilnowana jest przez samca. Okres wylęgania trwa około 5 tygodni. Odżywianie: Robaki, skorupiaki, małe denne ryby. Uwagi: Kur rogacz jest rybą o małym znaczeniu gospodarczym. Sprzedawany jest w formie odgłowionych, pozbawionych skóry tuszek. Jego wątroba zawiera bardzo dużo witaminy A. Parposz - Alosa fallax  Budowa zewnętrzna: Ciało śledziokształtne pokryte kolistymi łuskami (60-65 w rzędzie wzdłuż ciała). Krótka płetwa grzbietowa, brak linii bocznej. Wieczko skrzelowe promieniście prążkowane. Szczęka górna wycięta w połowie długości, szczęka dolna sięga do tylnej krawędzi oka. Brak zębów na lemieszu (vomer); 35-45 skostniałych, skrzelowych wyrostków filtracyjnych, które nie są tak gęsto osadzone jak u alozy. Górna strona ciała w kolorze od niebieskawo-zielonego do brązowego. Boki i brzuch srebrzyście białe, ze złotawym połyskiem. Przy górnej krawędzi szczeliny skrzelowej znajduje się duża czarna plama, za nią 4-8 plam mniejszych. Szczęka dolna i gardło różowe. Parposze w wieku 6-7 lat osiągają długość 35-40 cm. Długość maksymalna wynosi około 55 cm (ciężar do 2 kg). Występowanie: Przybrzeżne wody północnego Atlantyku od Gibraltaru do fiordu Oslo i wybrzeży w pobliżu Bergen, kanał La Manche, Morze Północne, Bałtyk (do Zatoki Fińskiej). Znane są trzy podgatunki: Alosa fallax killarnensis (Killarney w Irlandii), Alosa fallax lacustris (stacjonarna, słodkowodna forma występująca w jeziorach: Maggiore, Lugano, Comer, Iseo i Garda), Alosa fallax nilotica (Morze Śródziemne). Tryb życia: Anadromiczna ryba wędrowna, osiągająca dojrzałość płciową w 2-3 roku życia, przy długości ciała około 30 cm. Gotowe do tarła parposze gromadzą się w maju i w czerwcu w ujściach rzek. Rzadko wędrują powyżej ujścia do ich dolnego biegu. Trą się w czerwcu i lipcu. Samica składa od 80000 do 200000 jaj. Unoszą się one w wodzie tuż nad powierzchnią dna, krążąc z prądami pływów. Okres wylęgania trwa 3-8 dni. Odżywianie: Skorupiaki. Piekielnica - Alburnoides bipunctatus  Budowa zewnętrzna: Ciało wyciągnięte, bocznic ścieśnione, silniej wygrzbiecone niż u uklei (Alburnus alburnus). Pysk końcowy. Otwór gębowy prawie poziomo ułożony. Pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową znajduje się pokryty łuskami kil. Wzdłuż wygiętej ku dołowi linii bocznej znajduje się 44-51 łusek. Płetwa grzbietowa z 10-11, a odbytowa z 18-20 promieniami. Zęby gardłowe dwurzędowe, nie pitkowane, 2.5-5.(4)2. Krótkie skrzelowe wyrostki Filtracyjne. Grzbiet zielononiebieski do brązowooliwkowego; boki jaśniejsze, mosiężnie lśniące. Strona brzuszna biała i srebrzyście połyskująca. Nasada płetw parzystych i odbytowej pomarańczowa. Linia boczna od górnej i dolnej strony na czarno obramowana. U osobników dojrzałych płciowo powyżej linii bocznej występuje długa, ciemnoszara wstęga. Płetwy żółtawe do jasnoszarych. Długość 9-13 cm, maksymalnie 16 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy piekielnicy to... wiślanka, ukleja bełkowa, szwaja, siekierka, płata, gajówka, kolnka oraz krzakówka. Występowanie: Przejrzyste, dobrze natlenione, szybko płynące wody leżące na północ od Pirenejów i Alp, począwszy od Francji (Loara, Sekwana, Somma, Rodan) w dorzeczu Renu, Dunaju, Wisły, aż po Ural. Nie występuje w Danii i Europie Północnej. Znanych jest pięć podgatunków: Alburnoides bipunctatus fasciatus (Półwysep Krymski do zachodniej części Kraju Zakaukaskiego), Alburnoides bipunctatus ohridanus (Jeziora Ochrydzkie i Skutar, górny bieg rzeki Karny), Alburnoides bipunctatus strymonicus (Marica, Mesta, Struma na południowych Bałkanach), Alburnoides bipunctatus tzanevi (Kamcija, Veleka, Rezowa we wschodniej Bułgarii). Tryb życia: Stadna ryba karpiowata przebywająca zazwyczaj w pobliżu dna, chętnie w silnym prądzie. Piekielnica lubi wody nie zanieczyszczone, silnie nasycone tlenem. Znosi wyższą temperaturę niż pstrąg potokowy czy lipień. Tarło w maju do czerwca. Ikra składana jest nad żwirowym dnem w płytkich, przybrzeżnych miejscach. Odżywianie: Małe organizmy denne, plankton, a także pokarm z powietrza. Uwagi: Na obszarze występowania piekielnicy liczebność tego gatunku stale się zmniejsza. Przyczyną są wzrastające zanieczyszczenia wód i ich nadmierna eutrofizacja. Piskorz - Misgurnus fossilis  Budowa zewnętrzna: Ciało walcowate. prawie okrgłe, bocznie cienione jedynie w tylnej częci. Skóra pokryta gęstym luzem. Wski, dolny otwór gębowy otoczony dziesięcioma wsikami; szeć na szczęce górnej. cztery na szczęce dolnej. Przedni otwór nosowy rurkowaty. Brak ocznego kolca. Łuski bardzo małe. Niepełna linia boczna. Płetwa grzbietowa z 8-9, a odbytowa z 7-8 promieniami. Płetwa ogonowa zaokrglona. Grzbiet ciemnobrzowy. Boki janiejsze, skórzastego koloru, z szerok, biegnc porodku czarnobrzow, dług wstęg, oraz powyżej i poniżej z równoległymi, węższymi ciemnymi paskami. Strona brzuszna jasna. Długość 20-25 cm, maksymalnie 30 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy piskorza to... węgor, piskor, jun oraz wiun. Występowanie: Płytkie, stojące wody o mulistym podłożu (torfowiska, rowy, stawy, małe jeziorka). Od północnej Francji przez Europę Środkową, dorzecze Dunaju, aż po dorzecze Wołgi. Tryb życia: Denna ryba przebywająca w ciągu dnia w ukryciu, ożywiająca się dopiero z nastaniem ciemności. Spadek ciśnienia atmosferycznego (zmianę pogody) piskorz sygnalizuje podpływając ku powierzchni wody i chwytając powietrze atmosferyczne; stąd otrzymał przydomek "ryba-barometr". Oprócz normalnego oddychania skrzelowego posiada zdolność oddychania jelitowego. Przy niedoborach tlenu w wodzie połyka powietrze atmosferyczne i przepycha je przez jelito. W jego śluzówce rozwinięta jest bogata sieć naczyń krwionośnych, którymi pobierany jest z powietrza tlen i wydalany z organizmu dwutlenek węgla. Zużyte powietrze wydalane jest otworem odbytowym. Tarło - kwiecień do czerwca. Okres inkubacji jaj 8-10 dni. Wylęgające się larwy mają nitkowate, zewnętrzne skrzela. Odżywianie: Małe zwierzęta denne. Pocierniec - Spinachia spinachia  Budowa zewnętrzna: Bardzo silnie wyciągnięte ciało o długim, cienkim trzonie ogonowym. W przedniej i środkowej części przekrój ciała pięciokąt-ny. Długi, spiczasty pysk. Na grzbiecie 14-17 krótkich, wolno stojących kolców oraz w płetwie za nimi 6-7 miękkich promieni. W płetwie odbytowej 1 kolec i 6-7 promieni miękich. Płetwy brzuszne zredukowane do jednego kolca i jednego krótkiego miękkiego promienia. Płetwy piersiowe u samców są większe niż u samic. Mała płetwa ogonowa o zaokrąglonej tylnej krawędzi. Ubarwienie, zależnie od zamieszkiwanego obszaru, jest brązowawe lub zielonkawe. Przednia część ciała samców żółlomosiężna, niebiesko mieniąca się w okresie tarła. Przeciętna długość wynosi 10 do 15 cm, maksymalnie 20 cm. Występowanie: Północny Atlantyk od Zatoki Biskajskiej do Nordkapp; Morze Północne, Bałtyk (nie występuje w Zatoce Botnickiej i Zatoce Fińskiej). Przebywa w strefie wodorostów morskich i słonawych wód, od pozostających po odpływie kałuż do głębokości 10 m. Tryb życia: Wiosną wśród wodorostów i morskich traw samiec rozpoczyna budowę gniazda (wielkości pięści) z fragmentów glonów, które są łączone ze sobą specjalną wydzieliną jego nerek. Do gotowego gniazda w maju i czerwcu samice składają 150-200 jaj. Opiekuje się nimi samiec i broni przed wrogami. Okres inkubacji wynosi około 20 dni. Świeżo wylęgające się larwy o długości 6 mm rosną bardzo szybko i już w następnym roku życia po raz pierwszy przystępują do tarła. Odżywianie: Małe organizmy bezkręgowe, ikra i wylęg ryb. Różanka - Rhodeus sericeus amarus  Budowa zewnętrzna: Ciało silnie wygrzbiecone, bocznie ścieśnione. Otwór gębowy mały, końcowy. Łuski duże, 34-38 wzdłuż ciała, linia boczna zaznaczona tylko na pierwszych 5-6 łuskach. Płetwa grzbietowa z 12-13, a odbytowa z 11-13 promieniami. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. U samic pojawia się w okresie tarła długie, rurkowate pokładełko. Grzbiet zielonoszary, do czarniawego. Boki jaśniejsze, srebrzyście lśniące, z długą, mieniącą się, zielononiebieską wstęgą. Strona brzuszna biała, różowo połyskująca. W okresie tarła samiec przybiera szatę godową. Jego gardło, piersi i przednia część brzucha stają się czerwone, grzbiet i tylna część ciała mienią się niebieskawozielono. Długość 5-6 cm, maksymalnie 9 cm. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy różanki to... sikawka, siekierka, siekacz, pukas, płocica, płaskura, płaskaczka, parynka oraz paraszka. Występowanie: Na północ od Pirenejów i Alp, w stojących i wolno płynących wodach zasiedlanych przez małże (skójka, szczeżuja). Od Francji i południowo-wschodniej Anglii (została tam wprowadzona) po dorzecze Wołgi. Tryb życia: Stadna ryba bytująca w silnie zarośniętych roślinnością, przybrzeżnych partiach wody. Tarło - od kwietnia do czerwca. Samiec wyszukuje małża. Samica pokładelkiem składa ikrę do jamy skrzelowej małża. Równocześnie ponad małżem samiec wydala nasienie, które razem z wciąganą wodą dostaje się do jamy skrzelowej, zapładniając znajdujące się w niej jaja. Inkubacja trwa od 2 do 3 tygodni. Młode ryby opuszczają bezpieczne schronienie we wnętrzu małża przy długości 11 mm. Odżywianie: Wodne rośliny oraz różnego rodzaju drobne, zwierzęce organizmy. Słonecznica - Leucaspius delineatus  Budowa zewnętrzna: Ciało wrzecionowate, bocznie nieco spłaszczone; łuski duże, srebrzyście lśniące, łatwo odpadające (44 do 48 wzdłuż ciała). Górnie ustawiony, mały otwór gębowy; spiczaste zakończenie szczęki dolnej wchodzi w płytkie zagłębienie szczęki górnej. Niepełna linia boczna zaznaczona jest jedynie na 7-12 łuskach. Krawędź brzucha pomiędzy płetwami brzusznymi a płetwą odbytową w formie kila. Zęby gardłowe jedno- lub dwurzędowe, 5-4. Grzbiet od koloru brązowawego do oliwkowego. Boki intensywnie srebrzyste z niebieskawym połyskiem, brzuch białawy. Wzdłuż ciała biegnie długa niebieska smuga, szczególnie wyraźna na trzonie ogonowym. Długość 6-9 cm, samice (maksymalnej długości do 12 cm) są nieco większe od samców. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy słonecznicy to... błyskawka, błyskotka, kaczoryna, olszówka oraz owsianka. Występowanie: Małe zbiorniki wodne lub drobne, wolno płynące cieki od dorzecza Renu po dorzecze Uralu i zlewisko Morza Kaspijskiego. Tryb życia: Mała, stadna ryba niezwykle odporna na klimatyczne oddziaływania. Zwykle trzyma się blisko powierzchni wody wśród gęstego porostu przybrzeżnej roślinności. Okres tarła od kwietnia do czerwca. Za pomocą krótkiego pokładełka samica przykleja składaną ikrę (o średnicy 1 mm) kolistymi lub spiralnymi rzędami do łodyg roślin. Do czasu wyklucia się larw (po 9-12 dniach) samiec pilnuje złożonej ikry i opiekuje się nią. Słonecznice uzyskują dojrzałość płciową pod koniec pierwszego roku życia. Odżywianie: Plankton zwierzęcy i roślinny, owady trafiające z powietrza do wody. Strzebla Czekanowskiego - Phoxinus czekanowskii posnaniensis  Budowa zewnętrzna: Bardzo wydłużone wrzecionowate ciało o długim trzonie ogonowym (jest dłuższy od największej wysokości ciała). Otwór gębowy mały, końcowy. Łuski bardzo małe, 90-94 wzdłuż linii bocznej. Jest ona widoczna tylko w przedniej części ciała. W płetwach grzbietowej i odbytowej po dziesięć promieni. Zaokrąglone płetwy piersiowe (mają 15 promieni) są wyjątkowo krótkie w porównaniu z żyjącymi w Azji pokrewnymi gatunkami tej ryby. Płetwa ogonowa lekko wcięta. Zęby gardłowe dwurzędowe, 2.5-5.2. Ubarwienie grzbietu od ciemnoszarego do ciemnobrązowego, z zielonkawym, metalicznych połyskiem. Boki jaśniejsze, żółtawe, srebrzyście lśniące, z małymi, ciemnymi, wyraźnie odbijającymi się punktami. Strona brzuszna biaława, w okresie tarła czerwonawo lśniąca. Płetwy piersiowe żółtawe, brzuszne i odbytowa czerwonawe. Długość 5-8 cm, maksymalnie 12 cm (samice). Występowanie: Forma podstawowa żyje w zlewiskach Oceanu Lodowatego Północnego i Pacyfiku, od północnej Rosji przez Syberię aż do północnych Chin. Spośród wielu podgatunków tej ryby w Europie Środkowej żyje tylko jeden. Spotykany jest on w dorzeczu Warty niedaleko Poznania. Tryb życia: Mała stadna ryba, która w przeciwieństwie do strzebli przekopowej występuje również w czystych, dobrze natlenionych wodach płynących. Tarło odbywa w czerwcu i lipcu. Ikra tak w wodach płynących, jak i stojących, składana jest w płytkich przybrzeżnych miejscach pośród gęstej, podwodnej roślinności. Odżywianie: Małe organizmy bezkręgowe, zwłaszcza larwy owadów i skorupiaki. Strzebla potokowa - Phoxinus phoxinus  Budowa zewnętrzna: Ciało silnie wyciągnięte, w przekroju prawie okrągłe, bocznie ścieśnione jedynie na trzonie ogonowym. Otwór gębowy mały, końcowy. Łuski małe, 80-90 wzdłuż ciała. Linia boczna jest najczęściej niepełna; przerywana, poczynając od środka ciała ku tyłowi. W płetwach grzbietowej i odbytowej po 10 promieni. Zęby gardłowe dwurzędowe, 2.5-5/4/.2. Ubarwienie ryb, zależnie od miejsca ich występowania jest bardzo zmienne: grzbiet najczęściej zielonoszary; boki jaśniejsze, srebrzyście lśniące, a często również z dużymi poprzecznymi (w formie opasek) ciemnymi plamami i złociście lśniącą podłużną wstęgą; strona brzuszna biaława. W okresie tarła samce są ciemniej ubarwione. Mają czerwony brzuch i jasną plamę na pokrywach skrzelowych. Długość 7-10 cm, maksymalnie 14 cm (samce). Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy strzebli to... zdyrka, zderka, szybla, szczebla, strzemięga, strzyga, strzwęga, czarnuszka czerembucha, dzierdzyk, olszanka, olszówka, meres, nerest, prądówka, pstrzelęga, starula oraz świerzbówka. Występowanie: Czyste, dobrze natlenione wody płynące i jeziora o żwirowo-kamienistym podłożu. W Europie szeroko rozprzestrzeniona - od północnej Hiszpanii, Francji i Wysp Brytyjskich (z wyjątkiem północnej Szkocji) aż do Uralu. Nie występuje na Islandii i w Norwegii, w środkowych i południowych Włoszech oraz na Peloponezie. Podgatunek Phoxinus phoxinus colchicus występuje w zachodniej części Zakaukaskiego Kraju. Tryb życia: Mała, bardzo żywa stadna ryba trzymająca się zazwyczaj blisko powierzchni wody. Tarło ciągnie się od kwietnia do lipca. Wysypka tarłowa występuje zarówno u samca, jak i u samicy. Dojrzałe do rozrodu osobniki ciągną w górę rzeki pod prąd. Żyjące zaś w jeziorze podchodzą blisko brzegów. Ikra składana jest w płytkich miejscach na żwirowych ławach. Kleiste jaja o średnicy 1-3 mm (200-1000 zależnie od wielkości samicy), przyczepiają się do kamieni, rzadziej do roślin. Okres inkubacji ikry wynosi 5-10 dni. Ryby uzyskują dojrzałość płciową pod koniec pierwszego lub drugiego roku życia. Odżywianie: Małe zwierzęta denne oraz owady z powietrza. Strzebla przekopowa - Phoxinus percnurus  Budowa zewnętrzna: Ciało krępe, bardziej wygrzbiecone niż u strzebli potokowej. Końcowe położony, mały otwór gębowy. Łuski małe, 70-80 wzdłuż linii bocznej, która w tylnej części ciała jest kilkakrotnie przerywana. Płetwa grzbietowa ma 10, a odbytowa 9-10 promieni. Zęby gardłowe dwurzędowe, 2.5-5/4/.2. Grzbiet w kolorze od ciemnoszarego do ciemnobrązowego z zielonkawym, metalicznym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółtawosrebrzyste, lśniące, z małymi, nieregularnie rozrzuconymi ciemnobrązowymi plamami. Brzuch białawy, w okresie tarła o czerwonawym połysku. Długość 5-9 cm, maksymalnie 12 cm. Samice są nieco większe od samców. Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy strzebli to... zdyrka, zderka, szybla, szczebla, strzemięga, strzyga, strzwęga, czarnuszka czerembucha, dzierdzyk, olszanka, olszówka, meres, nerest, prądówka, pstrzelęga, starula oraz świerzbówka. Występowanie: W silnie zarośniętych oczkach wodnych, gliniankach i torfowiskach, w jeziorach i wolno płynących rzekach. Od wschodniej części Europy Środkowej przez północną Rosję aż do Syberii. Znanych jest pięć podgatunków tej ryby, z czego trzy występują w Europie: Phoxinus percnurus dybowskii (zbiorniki wodne dorzecza Wisły w okolicach Warszawy), Phoxinus percnurus gdaniensis (w małych jeziorach koło Gdańska), Phoxinus percnurus stagnalis (w jeziorach środkowego dorzecza Wołgi). Tryb życia: Mała, niezwykle odporna na niesprzyjające warunki stadna ryba, potrafiąca przetrwać w zbiornikach odznaczających się niską zawartością tlenu w wodzie. Tarło: czerwiec-lipiec. Kleista ikra składana jest wśród wodnej roślinności. Okres wylęgania wynosi 5 do 8 dni. Przez pewien czas larwy żyją przyczepione do roślin za pomocą kleistej wydzieliny, pochodzącej ze znajdujących się na ich głowie gruczołów. Dojrzałość płciową uzyskują po 2-3 latach. Odżywianie: Robaki, skorupiaki, larwy owadów, małe mięczaki oraz owady wpadające z powietrza do wody. Informacje te pozyskane ze strony ryby.fishing.pl/main.php |
|
|
|
|
Offline |
Dodany dnia 21 listopada 2012 22:10
|
 Fusionista  --- XxX --- Wołomin Mój blog: kliknij! Postów: 4669 Data rejestracji: 17.04.11 |
Jesiotr ostronosy - Acipenser oxyrinchus Budowa zewnętrzna: Ciało lekko spłaszczone grzbieto-brzusznie. Rostrum duże i silnie spłaszczone, u dorosłych osobników stanowi połowę długości głowy. Osiąga do 4 m i 350 kg masy ciała, przeciętnie 2,5 m i od 100 do 150 kg. Linia boczna jest wyraźnie widoczna. Podgatunki i ich występowanie: Wyróżniono dwa podgatunki jesiotra ostronosego: Acipenser oxyrinchus oxyrinchus Mitchill, zachodnia część Atlantyku wzdłuż wybrzeży Kanady i Stanów Zjednoczonych Acipenser oxyrinchus desotoi Vladykov, Zatoka Meksykańska Dawniej uważano, że w Bałtyku żył jesiotr zachodni (Acipenser sturio). W 1996 w Estonii złowiono wielkiego jesiotra i zbadano jego DNA. Okazało się, że jest bliżej spokrewniony z jesiotrem ostronosym ze wschodnich brzegów Ameryki Północnej niż z jesiotrem zachodnim. Obecnie populacja bałtycka, określana nazwą jesiotr bałtycki, uznawana jest za wymarłą. Odżywianie: Jego pokarm stanowi fauna denna, którą wygrzebuje z miękkiego podłoża ryjkowatym pyskiem. Głównie są to mięczaki, skorupiaki, larwy owadów, niekiedy drobne ryby (babki i dobijaki). Rozród: Jesiotr ostronosy do rozrodu potrzebuje chłodniejszej wody (13,3 - 17,8 °C, a jesiotr zachodni co najmniej 20 °C). Masa ciała dojrzałych wędrujących samców wynosi 30-45 kg, a samic 50-110 kg. Długość życia nawet 35 lat.
Catch & Release Kajtek... |
|
|
|
|
Offline |
Dodany dnia 22 listopada 2012 15:59
|
 Weteran Przędzel koło Stalowej Woli Mój blog: kliknij! Postów: 683 Data rejestracji: 21.11.11 |
Bardzo ciekawe  |
|
|
|
| Przejdź do forum: |
