W poprzednim miesiącu przeszliśmy na nieco wyższy stopień poznania podstawowego elementu echosondy, jakim jest przetwornik. Zobaczyliście, jak w rzeczywistości z czujnika rozchodzi się energia ultradźwiękowa i jakie są tego konsekwencje w odczytach sonaru.

Minęły już czasy, kiedy byliśmy skazani tylko na przetwornik kupowany w komplecie z echosondą. Wystarczy wejść na strony producentów sprzętu sonarowego, aby zobaczyć, jak wiele różnych czujników można podłączyć do echosondy.

Zgodzicie się ze mną, że zupełnie inne warunki powinien spełniać sprzęt używany na głębokich, morskich łowiskach - w Norwegi, gdzie łowimy na głębokościach przekraczających 100 m, a inny na stosunkowo płytkich jeziorach, na których nasza wędkarska aktywność skupia się zazwyczaj na miejscówkach o głębokości do 10 m.

Ostatnio na rynku pojawiło się dużo urządzeń wyposażonych w przetwornik o podwójnej częstotliwości 83/200 kHz. Czujniki mają kompaktowe wymiary i bardzo dobrze sprawdzają się na niezbyt głębokich łowiskach. Mamy tutaj do czynienia ze zjawiskiem, o którym pisałem w poprzednim odcinku. Energia impulsów o częstotliwości 83 kHz rozchodzi się pod katem nawet 120 stopni, zaś częstotliwość 200 kHz dużo węziej, bo pod kątem ok. 60 stopni. Wszystko to sprawia, że pierwszą z częstotliwości powinniśmy używać na małych, zaś 200 kHz na większych głębokościach.

Kłóci się to z dotychczasowymi poglądami, według których częstotliwość niższa jest słabiej pochłaniana przez wodę i powinna być stosowana na większych  głębokościach. Okazuje się, że na stosunkowo płytkiej wodzie różnice odczytów związane z częstotliwością są minimalne i o zastosowaniu decyduje szerokość wiązki. Praktyczne podejście do tematu jest następujące – używajmy 83 kHz do wstępnego wykrywania ryb. Z mojej praktyki wynika, że łatwiej wtedy zauważyć ryby o większych rozmiarach.

Używam tej częstotliwości także wówczas, gdy podpływają do mnie koledzy z echosondą, która pracuje na przetworniku 200 kHz. Unikamy wzajemnego zakłócania sygnałów i zarówno ja, jak i oni, możemy aktywnie penetrować łowisko blisko siebie.

Poznajmy teraz przetworniki morskie. Jedną z wiodących firm na rynku jest firma Airmar

Airmar produkuje niezwykle czułe przetworniki do morskiego wędkarstwa. Na szczególną uwagę, moim zdaniem, zasługują dwa z nich, gdyż dobrze pasują do dwóch różnych typów morskiego wędkowania.

Jeśli preferujecie morski trolling szukając łososi lub troci, idealny będzie przetwornik TM270W.

Jeżeli łowicie przy dnie, na dużych głębokościach w poszukiwaniu dorszy lub innych ryb przydennych, to raczej wybierzcie TM260.

Ich parametry zebrałem w tabelce, a różnice w wyświetlaniu zobaczycie na ilustracji.

Czy przetworniki specjalizowane na morze możemy stosować na śródlądziu?

Oczywiście tak. Weźcie tylko pod uwagę fakt ich gabarytów i ceny. Na przykład czujniki, o których napisałem wcześniej, ważą ok. 4 kg i kosztują od 2000 do 4000zł. Jeśli Was to nie przeraża, to nie ma żadnych przeciwwskazań.Transducery takie, w zależności od modelu, są o wiele czulsze (od 25 do nawet 50 razy) od zwykłych, tanich przetworników. Jak wyglądają założone na pawęży łodzi – zobaczcie na zdjęciu

Na zakończanie to, co obiecałem w poprzednim miesiącu– anatomia przetwornika bocznego sonaru.

Wpadłem na nieco zwariowany pomysł, aby prześwietlić różne przetworniki. Normalnie zalane plastikiem elementy są niewidoczne. Dopiero promienie rentgenowskie ujawniają, co się w nich ukrywa. Na szczególna uwagę zasługuje przetwornik bocznego sonaru. Zdjęcie ujawnia jego przedziwną konstrukcję. Przy okazji serdeczne podziękowania dla Pani kierownik pracowni RTG za pomoc w realizacji zdjęć.

Pozdrawiam Cezary Karpiński
 

Echosondy wędkarskie